ธรรมะ หมายถึงสิ่งมีจริงๆ เช่น เห็นมีจริง ได้ยินมีจริง ได้กลิ่นมีจริง

ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่ของเรา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใคร เพราะ

เห็นเกิดแล้วดับแล้ว จะบังคับไม่เกิด ไม่ให้ดับก็ไม่ได้ มีเหตุมีปัจจัยก็เกิดค่ะ

ท่านวิทยากรครับ ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นธรรมะ เพราะมีจริง เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่เรา เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่ของเรา เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่ตัวตน เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่ตัวตนของเรา เป็นอย่างไรครับ? เกิดเพราะปัจจัย เป็นอย่างไรครับ?

สภาพธรรมโดยทั่วไปมีเหตุมีปัจจัยเป็นผลให้

เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

ขออนุโมทนาค่ะ

เรียนความเห็นที่ ๓

ผมไม่ใช่วิทยากร ไม่ใช่อาจารย์ แต่ขอให้เป็นการร่วมสนทนาด้วย ก็แล้วกันนะครับ

ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นธรรมะ เพราะมีจริง เป็นอย่างไรครับ?

จะพูดถึงทุกสิ่งทุกอย่างก็กว้างมากครับ นั่นก็จริง นี่ก็จริง แต่ถ้าจะพูดถึงสิ่งที่มีจริงในขณะนี้ทีละหนึ่งอย่าง หนึ่งทาง เช่น "เห็น" สภาพที่เกิดขึ้นทางตา เป็นธรรมะ เพราะมีจริง ขณะนี้สภาพเห็น มีจริง เป็นอย่างไร? ก็คือเป็น "เห็น" ให้เป็นอย่างอื่นได้ไหมให้เห็นไปเป็นได้ยิน หรือเป็นอื่นๆ ได้ไหม ...ก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้น "เห็น"เป็น "เห็น"ธรรมดาๆ อย่างในขณะนี้กำลังเห็น เห็นจริงๆ ใช่ไหมครับ จะเห็นเป็นอะไรก็ตามแต่ แต่ที่แน่ๆ มี "เห็น" ปฏิเสธได้ไหมว่าเห็นในขณะนี้ไม่จริง ...ปฏิเสธไม่ได้ เพราะเห็นแล้วเพราะฉะนั้น เมื่อ "เห็น" จริง เห็นก็เป็นธรรมะ เพราะว่าเห็นมีจริงๆ อาศัยปัจจัยเกิดขึ้นเป็น "เห็น" ทำหน้าที่เห็น ไม่เป็นอื่น ไม่ทำหน้าที่อื่นครับ

ไม่ใช่เรา เป็นอย่างไรครับ?

เห็นเป็นเห็น หรือว่า เห็นเป็นเรา ครับ ถ้าเข้าใจว่า เห็นเป็นเห็น ...ถูกหรือผิด?แล้วถ้าคิดว่าเห็นเป็นเรา ...ถูกหรือผิด? รู้ว่าเห็นไม่ใช่เรา กับ ยึดถือว่าเห็นเป็นเราอันไหนถูก และ อันไหนผิดครับ

ไม่ใช่ของเรา เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่ตัวตน เป็นอย่างไรครับ? ไม่ใช่ตัวตนของเรา เป็นอย่างไรครับ?

สภาพที่มีจริงอีกอย่าง คือ "ได้ยิน" ได้ยินเป็นของเรา หรือว่าได้ยินไม่เป็นของเราครับ ถ้าเข้าใจว่า "ได้ยิน" เป็น"ได้ยิน" ไม่ใช่ของเรา ...ถูกหรือผิด? แล้วถ้าคิดว่า"ได้ยิน" เป็นของเรา ...ถูกหรือผิด? สิ่งที่มีปัจจัยเกิดแล้วดับแล้ว ถ้ารู้ถูกต้องแล้วจะพึงยึดถือไหมว่าสิ่งนั้นที่ดับไปเป็นของเรา "ได้ยิน" เมื่อวาน มีอะไรเหลือมาถึงวันนี้ ที่เป็นของเราไหมครับ ...ไม่มีเลยจำไว้เท่านั้นเองว่ามี แต่ตัวจริงเกิดแล้ว ดับไปนานแล้ว ในขณะนี้ก็มีปัจจัยให้ "ได้ยิน"แต่เกิดแล้วดับอย่างรวดเร็ว สิ่งที่ดับไปหมดแล้ว จะเหลืออะไรให้เป็นของเราได้ไหมไม่เหลือเลย หมดสิ้นจริงๆ เกิดแล้วหมดไปๆ ๆ ทุกขณะ แต่ที่ไม่เดือดร้อนเพราะมีได้ยินใหม่อยู่เรื่อยๆ สลับกับสภาพธรรมทางอื่นๆ เมื่อไม่รู้อย่างนี้จึงมีการยึดถือผิดว่า "ได้ยิน"เป็นเรา เป็นของเรา เป็นตัวตน เป็นตัวตนของเรา ซ้อนลึกขึ้นไปอีก ฉะนั้น ก็ต้องศึกษาพระธรรม เพื่อเข้าใจ จนกว่าจะมีสัญญาที่มั่นคงว่า เป็นธรรมทั้งหมด เป็นอนัตตาครับ ไม่มีเรา ไม่มีตัวตน

เกิดเพราะปัจจัย เป็นอย่างไรครับ? ปัจจัยทำให้สภาพธรรมนั้นๆ เกิดครับ เช่นขณะรับประทานอาหารมี "สภาพลิ้มรส"ถ้าหากไม่มีรสมากระทบกับลิ้น สภาพลิ้มรสนั้นจะเกิดได้ไหม ...ไม่ได้ หรือ ถ้ามีแต่ลิ้นรับกระทบกับรส แต่ไม่มีจิตเกิดขึ้น จะรู้ได้ไหมว่ารสนั้นมีลักษณะอย่างไร ...ไม่ได้ ถ้าไม่มีลิ้น รสจะกระทบอะไร แล้วรสจะปรากฏกับจิตได้ไหม ...ก็ไม่ได้ ทุกอย่างที่เกิดเกิดเพราะมีปัจจัย แต่ว่าความเป็นปัจจัยของสภาพธรรม แต่ละขณะในชีวิตประจำวันนี้ละเอียดมาก ไม่ง่ายเลยที่จะเข้าใจอย่างรวดเร็ว ใจเย็นๆ ค่อยๆ ศึกษาต่อไปนะครับ

ขอบคุณครับและขออนุโมทนาครับ คุณ chaiyut ที่กรุณาขยายความสภาพที่เป็นจริงของธรรมะ

"ชีวิตคือขณะจิต" ชอบคำนี้จังเลยครับ แท้จริงชีวิตเรามีความต่อเนื่อง ในขณะจิตหนึ่ง
​
จึงหมายถึงความจริงแท้ของชีวิต คือปัจจุบันขณะ แต่เรามักหลงไปกับอดีต อนาคต ซึ่งมันเป็นสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น จิตแต่ละขณะเท่านั้น ที่เราสัมผัสได้จริง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

.
สภาพธรรม ที่พระผู้มีพระภาคฯ ทรงแสดง

มีจริง...เพราะพิสูจน์ได้.?
ขณะนี้.........................แม้แต่ "ชีวิต" ก็พิสูจน์ได้ ว่า มีจริง.?ถ้าไม่มี "ขณะจิต" ที่เกิดดับสืบต่อไม่ขาดสายตามที่พระผู้มีพระภาคฯทรงแสดงก็ไม่มีชีวิต....................?"สิ่งทั้งหลาย" มีทั้งที่มีชีวิต และ ไม่มีชีวิต...เป็นธรรมะ.?เป็นธรรมะ....เพราะอะไร.?
และพระผู้มีพระภาคฯ ทรงแสดง "การดับขันธ์ปรินิพพาน" ว่า คือ ความสิ้นสุดของการมีชีวิต.
เพราะฉะนั้นถ้า "สิ่งทั้งหลาย" คือ นามธรรมและรูปธรรม...ที่พิสูจน์ได้จริง"สิ่งทั้งหลาย" ก็เป็น "ธรรมะ" เพราะเหตุนั้น................ตามที่พระผู้มีพระภาคฯ ทรงตรัสรู้ และ ทรงแสดง.