เรียนขอคำอธิบายความละเอียดเกี่ยวกับความแตกต่าง ระหว่าง จิตหรือความที่รู้เย็นร้อนอ่อนแข็งตึงไหว กับ เวทนาเจตสิกความรู้สึกเย็นร้อนอ่อนแข็งตึงไหว ทั้งสองนี้ทำกิจอยู่ในวิถีจิตไหน ตอนไหนคะ

ขอบพระคุณในคำตอบค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เบื้องต้นต้องเข้าใจในความเป็นจริงของสภาพรู้ธาตุรู้ คือ จิต (สภาพที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์) และ เจตสิก (สภาพที่เกิดประกอบพร้อมกับจิต) ทั้งจิตและเจตสิก ย่อมเกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต และในภูมิที่มีทั้งรูปและนาม เจตสิกก็อาศัยที่เกิดที่เดียวกันกับจิตด้วย จิต ไม่ได้รู้อย่างปัญญา แต่เป็นการรู้แจ้งซึ่งอารมณ์เท่านั้น ต่อไปก็พิจารณาคำว่า วิถีจิต วิถีจิต คือ จิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์โดยอาศัยทวารหนึ่งทวารใดใน ๖ ทวาร คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ จิตแต่ละขณะที่เกิดขึ้น ก็มีเจตสิกเกิดร่วมด้วยตามควรแก่จิตขณะนั้นๆ จิตที่เกิดขึ้นโดยอาศัยทวารใด ก็ย่อมรู้อารมณ์เดียวกันโดยตลอด เช่น วิถีจิตทางตา ก็ย่อมรู้สี หรือ มีสีเป็นอารมณ์ ทั้งหมด
ทีนี้กล่าวถึงในประเด็นคำถาม "จิตหรือความที่รู้เย็นร้อนอ่อนแข็งตึงไหว กับ เวทนาเจตสิกความรู้สึกเย็นร้อนอ่อนแข็งตึงไหว ทั้งสองนี้ทำกิจอยู่ในวิถีจิตไหน ตอนไหน"
เป็นการกล่าวถึง วิถีจิตทางกาย (กายทวารวิถีจิต) ตั้งแต่กายทวาราวัชชนจิต เป็นต้นไป จิตแต่ละขณะ ย่อมทำกิจรู้แจ้งซึ่งอารมณ์ที่ปรากฏทางกาย อย่างหนึ่งอย่างใด กล่าวคือ รู้แจ้งเย็น หรือ ร้อน อ่อนหรือแข็ง ตึงหรือไหว ความเป็นจริงของจิต ย่อมเป็นอย่างนี้ และทุกขณะของจิต ก็มีเวทนาเจตสิก เกิดร่วมด้วยตามควรแก่จิตแต่ละขณะๆ ดังนั้น เวทนาเจตสิก ก็ทำกิจหน้าที่รู้สึกซึ่งอารมณ์ เย็น หรือ ร้อน อ่อนหรือแข็ง ตึงหรือไหว อารมณ์หนึ่งอารมณ์ใด ตั้งแต่ที่เกิดประกอบพร้อมกับกายทวาราวัชชนจิตแล้ว ครับ
... ยินดีในกุศลของคุณใหญ่ราชบุรีและทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ยินดีในกุศลจิตครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

กราบบูชาคุณพระรัตนตรัยเหนือเศียรเกล้า

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ที่เคารพอย่างสูงยิ่ง