จิตนึกคิด จิตสำนึก จิตใต้สำนึก จะเรียกอย่างไรก็ได้ทั้งหมด แต่ว่าเมื่อจิตเกิดขึ้นแล้ว จิตต้องทำกิจการงานอย่างหนึ่งอย่างใดใน ๑๔ กิจ เมื่อจิตเกิดขึ้นแล้ว จะไม่ทำกิจการงานนั้นไม่มีเลย จิตขณะแรกที่ใช้คำว่า "ปฏิสนธิ" เพราะทำกิจสืบต่อจากจุติจิตของชาติก่อน นี่เป็นกิจขณะจิตแรกของจิตดวงแรก และเมื่อจิตนี้ดับไปแล้ว "ภวังคจิต" เกิดต่อ ภวังคจิตคือจิตที่ดำรงภพชาติ ให้ดำรงความเป็นบุคคลนี้ ระหว่างที่ไม่เห็นไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ได้ลิ้มรส ไม่ได้กระทบสัมผัส ไม่ได้คิดนึก ยังจุติไม่ได้ ยังจากโลกนี้ไปไม่ได้ ยังตายไม่ได้ถ้าภวังคจิตยังเกิดดับสืบต่ออยู่ หลับสนิท ตื่นอีกเห็นอีก ได้ยินอีก เป็นภวังค์อีก เห็นต่อไปอีก จนกว่าจะถึงจุติจิต ซึ่งพระคุณเจ้าจะ ใช้คำว่าจิตนึกคิด จิตสำนึก หรือจิตใต้สำนึก หรือจิตอะไรอีกก็ได้ แต่ทั้งหมดจะต้องทำกิจหนึ่งกิจใดใน ๑๔ กิจ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 12
รับฟัง ... จิตต้องทำกิจการงานอย่างหนึ่งอย่างใด