วิบากจิตทำอะไรไม่ได้เลย เป็นจิตที่อ่อนมาก อาศัยกรรมในอดีตเป็นปัจจัย ทำให้เกิดขึ้นและก็ดับไป เช่น ในขณะที่เป็นภวังค์ นอนหลับสนิท ไม่ฝัน ใครทำอะไรบ้างในขณะนั้น นอนหลับสนิทมีใครทำอะไรได้บ้าง ทำไม่ได้ วิบากจิตทำอะไรไม่ได้เลย ไม่ว่าจะเป็นวิบากจิตประเภทไหนทั้งสิ้น ปฏิสนธิจิตทำกิจสืบต่อจากจุติจิตของชาติก่อน โดยเกิดขึ้นเป็นขณะแรกในภพนี้ชาตินี้และก็ดับไป ทำอะไรไม่ได้เลย วิบากจิต

ภวังคจิตซึ่งเกิดต่อ ดำรงภพชาติ ไม่เห็น ไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ลิ้มรส ไม่รู้ สิ่งที่กระทบสัมผัส ไม่คิดนึก ไม่รู้อารมณ์ใดๆ ของโลกนี้เลยในขณะที่เป็นภวังคจิต ในขณะนั้นก็ทำอะไรไม่ได้

และเวลาที่กรรมเป็นปัจจัยให้มีการเห็นอารมณ์ของโลกนี้ ในขณะที่เห็นก็ทำอะไรไม่ได้ เพราะฉะนั้น วิบากจิตทั้งหมดเป็นจิตที่ไม่มีกำลัง เพราะฉะนั้น ไม่เป็น อาเสวนปัจจัย ต่อให้วิบากจิตจะเกิดดับสืบต่อกันสักเท่าไร ก็ไม่เป็นอาเสวนปัจจัย เพราะไม่สามารถที่จะทำให้เป็นกำลังเกิดขึ้น

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 989

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ