ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท แปล ภาค ๓ เรื่องสุมนมาลาการ มีข้อความตอนหนึ่งว่า

“พระศาสดาเสด็จออกจากพระคันธกุฎีแล้ว ไปสู่โรงธรรมด้วยการเสด็จไป ๓ อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่ง ประทับนั่งบนพระพุทธอาสน์แล้ว”

อยากทราบว่า การเสด็จไป ๓ อย่าง คืออะไรบ้าง

ขอขอบพระคุณมา ณ ที่นี้ด้วยครับ

ยังไม่พบคำอธิบายโดยตรง ของการเสด็จไปสู่โรงธรรม ๓ อย่าง ของพระศาสดา

แต่พอจะอนุมานได้โดยนัยของอรรถกถาบางแห่ง ว่า

บางครั้งพระองค์เสด็จโดยทรงดำเนินไปตามปกติ (ย่างเท้าไป)

บางครั้งพระองค์ทรงเสด็จไปโดยทางอากาศ (เหาะไป)

บางครั้งพระองค์ทรงเสด็จไปด้วยอำนาจจิต (หายตัวไปประทับนั่งตรงอาสนะทันที)

ดังนั้น วิสัยของผู้มีฤทธิ์ย่อมไม่เหมือนคนธรรมดา การเสด็จไปสู่โรงธรรมของพระศาสดาจึงมีหลายอย่าง ตามกาลอันสมควรแก่บริษัท ณ ที่นั้นครับ

ปุกกุสาติเป็นพระราชา ได้รับข่าวจากพระสหายว่าพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นแล้วในโลก ก็ออกบวช แล้วก็พักอยู่ที่โรงของนายช่างหม้อ พระพุทธเจ้าทรงทราบก็แสดงมาโปรดที่โรงของนายช่างหม้อ และได้แสดงธรรม เรื่องธาตุ ให้ปุกกุสาติฟัง แล้วท่านก็ได้บรรลุเป็นพระอนาคามี ค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การเสด็จไปของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นไปเพื่อประโยชน์แก่สัตว์โลกอย่างแท้จริง ด้วยทรงมีพระมหากรุณาที่จะเกื้อกูลสัตว์โลกให้ได้เข้าใจธรรมตามความเป็นจริง แม้ในการเสด็จไปที่โรงธรรมในครั้งนี้ ก็เช่นเดียวกัน พระองค์ทรงปรารภถึงคำสนทนาของพระภิกษุทั้งหลายที่พรรณนาถึงการบูชาพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าของนายสุมนมาลาการ จึงได้เสด็จไปแล้วทรงแสดงพระธรรมว่า

"บุคคลทำกรรมใดแล้ว ย่อมไม่เดือดร้อนในภายหลัง เป็นผู้เอิบอิ่ม มีใจดี ย่อมเสวยผลของกรรมใด, กรรมนั้นแล อันบุคคลทำแล้ว เป็นกรรมดี"

ผลแห่งการเสด็จไปและได้ทรงแสดงพระธรรมในครั้งนี้ มีผู้ได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมจำนวนมากถึง ๘๔,๐๐๐ ครับ.

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...