ความหมายของการเข้าใจจริงๆ กับจำได้จริง พวกเราค่อนข้างจะสับสน กรุณาอธิบาย

การศึกษาเรื่องของทางโลก เป็นเรื่องของความจำ เป็นเรื่องราวของสิ่งที่มาปรากฏ แต่การศึกษาพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงสามารถที่จะรู้ว่าขณะใดเป็นความจำ ขณะใดเป็นความเข้าใจ เช่น ถ้าได้ยินชื่อว่า “นามธรรม” กับ “รูปธรรม” แล้วก็มีคำนิยามว่า “รูปธรรม” มีจริงๆ แต่ไม่สามารถจะรู้อะไรได้ เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป นี่ก็เป็นเพียงความเข้าใจในคำว่า “รูปธรรม” สำหรับ “นามธรรม” ก็เป็นธรรมะที่มีจริง ไม่มีรูปร่างลักษณะเลย ไม่มีสีสันวรรณะใดๆ ทั้งสิ้น แต่เมื่อเกิดต้องเป็นธาตุที่รู้ เกิดขึ้นเพื่อรู้สิ่งหนึ่งสิ่งใด แล้วก็ดับไป เช่น ในขณะนี้นามธรรมเกิดขึ้นได้ยินเสียง รู้ลักษณะของเสียงที่ปรากฏว่า เสียงที่ปรากฏมีลักษณะอย่างนี้ ขณะนั้นก็เป็นนามธรรมเป็นธาตุ ธรรมกับธาตุใช้แทนกันได้

เพราะฉะนั้น ถ้ามีควาเข้าใจตัวจริงของธรรม คนนั้นก็จะทราบได้ว่า ไม่ใช่เป็นการจำชื่อที่ใครถามก็ตอบได้ แต่เป็นการรู้จริงๆ ว่า ธรรมะอยู่ที่ไหน ลักษณะนั้นมีจริงตามที่ทรงแสดงทุกอย่าง เช่น ขณะนี้เสียงมีจริง ไม่ใช่นามธรรม เพราะว่ามีลักษณะที่ปรากฏเมื่อกระทบกับหู แต่ส่วนสภาพที่ได้ยินเสียงต้องมี ถ้าไม่มีเสียงก็ปรากฏไม่ได้ เพราะฉะนั้น ผู้นั้นก็สามารถที่จะเข้าใจลักษณะของนามธรรม เพราะว่า ขณะนี้มีนามธรรมที่กำลังเห็น มีนามธรรมที่กำลังได้ยิน ถ้ามีคนตายที่นี่ คนนั้นจะไม่เห็น ไม่ได้ยิน เพราะว่าไม่มีนามธรรม ไม่มีจิต เจตสิก เกิดขึ้นรู้สิ่งที่ปรากฏ

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ