ผู้ที่ปฏิสนธิในกามสุคติภูมิ เป็นผลของมหากุศล ปฏิสนธิด้วยมหาวิบากจิต มีโสภณเจตสิกเกิดร่วมกับปฏิสนธิจิตมาก ในขณะที่ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้นนั้น เจตสิกที่เกิดร่วมด้วยมีทั้งสติ มีทั้งหิริ มีทั้งโอตตัปปะ และโสภณเจตสิกอื่น เป็นพื้นจิตที่ดี เป็นปัจจัยทำให้สติเกิดอีกได้ ศรัทธาเกิดอีกได้ หิริเกิดอีกได้ โอตตัปปะเกิดอีกได้ ธรรมที่กำลังได้ยิน ผู้ที่เป็นมนุษย์ฟังแล้วก็เข้าใจ รู้ความหมาย สามารถที่จะพิจารณา เข้าใจในเหตุผลของธรรมนั้นได้

เปิดฟัง ...

ทำไมสัตว์ดิรัจฉานไม่สามารถปฏิบัติธรรม

ถ . ทำไมสัตว์ดิรัจฉานจึงไม่สามารถจะประพฤติปฏิบัติธรรมได้เหมือนอย่างมนุษย์

สุ . มนุษย์ฟังธรรมรู้เรื่อง เข้าใจในเหตุผลของธรรม สัตว์ดิรัจฉานรู้ไหมว่า ธรรมที่ได้ยินได้ฟังนี้มีความหมายว่าอะไร ได้ยินเสียง อาจจะมีสัญญาความจำที่ทำให้รู้ความหมายของเสียงบางคำ ถ้าท่านเป็นผู้ที่เลี้ยงสัตว์ ท่านสั่งให้ไป ท่านสั่งให้มา หรือว่าให้กินอาหาร สัตว์เหล่านั้นก็ยังรู้เรื่อง มีสัญญาความจำในเสียงที่เกิดขึ้นจากความต้องการที่จะทำให้รู้ความหมายของเสียงนั้น บางเสียง บางคำ สัตว์รู้ สัตว์เข้าใจได้

แต่ว่าธรรมที่กำลังได้ยิน ผู้ที่เป็นมนุษย์ฟังแล้วก็เข้าใจ รู้ความหมาย สามารถที่จะพิจารณา เข้าใจในเหตุผลของธรรมนั้นได้ แต่สัตว์ดิรัจฉานไม่สามารถที่จะรู้เรื่องได้ การเกิดเป็นผลของอกุศลกรรม ปฏิสนธิด้วยอกุศลวิบากจิต ไม่ประกอบด้วยสติ ไม่ประกอบด้วยศรัทธา ไม่ประกอบด้วยหิริโอตตัปปะที่เป็นโสภณเจตสิก เพราะฉะนั้น ก็ไม่สามารถที่จะเป็นพื้นของจิตที่จะทำให้เจริญกุศลยิ่งขึ้นได้ แต่ผู้ที่ปฏิสนธิในกามสุคติภูมิ เป็นผลของมหากุศล ปฏิสนธิด้วยมหาวิบากจิต มีโสภณเจตสิกเกิดร่วมกับปฏิสนธิจิตมาก ในขณะที่ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้นนั้น เจตสิกที่เกิดร่วมด้วยมีทั้งสติ มีทั้งหิริ มีทั้งโอตตัปปะ และโสภณเจตสิกอื่น เป็นพื้นจิตที่ดี เป็นปัจจัยทำให้สติเกิดอีกได้ ศรัทธาเกิดอีกได้ หิริเกิดอีกได้ โอตตัปปะเกิดอีกได้

สำหรับสัตว์ดิรัจฉานนั้น ปฏิสนธิด้วยอกุศลวิบาก พื้นจิตไม่ประกอบด้วยสติ ไม่ประกอบด้วยศรัทธา ไม่ประกอบด้วยหิริโอตตัปปะ เพราะฉะนั้น ก็ไม่มีพื้นจิตที่จะเป็นปัจจัยทำให้กุศลธรรมเจริญงอกงามยิ่งขึ้น แล้วแต่การสะสมของจิต ความวิจิตรของจิต บางทีเป็นสัตว์ที่พอจะรู้ความมาก ก็สามารถที่จะมีกุศลจิตเกิดได้บ้าง แต่ว่าสัตว์บางประเภท บางชนิดนั้น ก็มากไปด้วยโลภะ โทสะ โมหะ

สำหรับกำเนิดสัตว์ดิรัจฉาน แม้มีอยู่ในโลกร่วมกับมนุษย์ เห็นได้จริงๆ ว่า เป็นผลของอกุศลกรรมที่ทำให้เป็นสัตว์ดิรัจฉาน และไม่สามารถที่จะสะสมกุศลให้เพิ่มพูนยิ่งขึ้นมากๆ ได้ อย่างเวลาที่ท่านผู้ฟังเห็นพระพุทธรูป และเครื่องบูชาสักการะต่างๆ เช่น ดอกไม้ ธูปเทียน เป็นต้น ผู้ที่เป็นมนุษย์รู้คุณของพระธรรม ก็ยังสามารถที่จะพิจารณาถึงพระพุทธคุณได้ว่า แม้ว่าบุคคลจะน้อมนำเครื่องบูชาสักการะมากมายสักเท่าไรมาบูชา ทั้งดอกไม้ธูปเทียนเครื่องที่ประณีตวิจิตรต่างๆ ก็ตาม แต่พระผู้มีพระภาคทรงบริสุทธิ์จากกิเลสทั้งปวง ไม่หวั่นไหวเลยในลาภสักการะที่บุคคลทั้งหลายนำมาบูชา เพราะเป็นผู้ที่บริสุทธิ์จริงๆ ถ้าท่านผู้ฟังจะสังเกตพระพักตร์ของพระพุทธรูป และพิจารณาถึงพระคุณธรรมที่เป็นผู้บริสุทธิ์หมดจด แม้ว่าจะทรงแวดล้อมด้วยเครื่องบูชาสักการะต่างๆ ก็ไม่ทรงหวั่นไหว แต่ว่าสัตว์ดิรัจฉานสามารถที่จะน้อมระลึกถึงพระคุณของพระผู้มีพระภาคที่เป็นพระบริสุทธิ์คุณ พระปัญญาคุณ และพระกรุณาคุณอย่างนี้ได้ไหม [ตอนที่ 259]

ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ โรงเรียนสนามชัยเขต อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา ๔ - ๕ มิถุนายน ๒๕๖๘

วันที่ ๔ - ๕ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๘ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ประธานกรรมการมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา และ คณะวิทยากร ได้รับเชิญไปสนทนาธรรมที่ โรงเรียนสนามชัยเขต อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา

แต่ละคำองค์พระศาสดา จักศึกษาจนเข้าใจ หนักแน่นไม่หวั่นไหว ด้วยเข้าใจในอนัตตา กราบอาจารย์สุจินต์ให้ เมตตาได้ทุกเวลา อีกเปี่ยมความกรุณา น้อมศรัทธาอาจารย์เทอญ