จากการฟังการสนทนาธรรมกับท่าน อ.สุจินต์ ตอนหนึ่งที่ว่า "ขณะนี้ปัญจทวารปิดบังมโนทวารอยู่ตลอด มโนทวารจึงไม่ปรากฏ" ยังไม่ค่อยเข้าใจ ขอรบกวนให้คำอธิบายเพิ่มเติม ในความเข้าใจของผมเองเข้าใจว่าขณะที่สติปัฏฐานไม่เกิด ขณะนั้นจะมีบัญญัติเป็นอารมณ์ซึ่งเกิดทางมโนทวาร ฉะนั้นขณะที่หลงลืมสติ จึงน่าจะเป็นมโนทวารที่ปรากฏอยู่ตลอดเวลาเพียงแต่สติยังไม่ระลึกรู้

ในชีวิตประจำวัน โดยมากการรับรู้อารมณ์และความรู้สึกที่มีประจำก็คือทางทวารทั้งห้า คือ เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น เป็นต้น สลับกันไป ไม่ทราบว่ามีวิถีจิตทางมโนทวารรับรู้อารมณ์ต่อ ฉะนั้น สำหรับผู้ที่ไม่ได้อบรมปัญญา ย่อมจะมีความรู้เพียงทางทวารทั้งห้าและแยกไม่ได้ว่าปัญจทวารหรือมโนทวาร สำหรับผู้ที่มีวิปัสสนาญาณ มโนทวารย่อมปรากฏ แยกการรู้อารมณ์ทางปัญจทวารและมโนทวาร จึงไม่ถูกปัญจทวารปิดบัง

ขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนา

ขออนุโมทนาครับ