และที่ท่านผู้ฟังกล่าวว่า

“แต่ที่พูดนี้ ก็ถือกฎธรรมชาติว่า ทุกคนจะทำอะไร จะอ่าน จะเขียน หรือจะเล่าเรียนอะไร ก็ต้องการสถานที่ที่สงบ ที่เงียบ ไม่พลุกพล่านจอแจกันทั้งนั้น แม้อาจารย์ที่กำลังบรรยายอยู่นี้ ก็ต้องการความสงบเงียบ หาไม่แล้วอาจารย์จะกำหนดสติเป็นปกติประจำวัน บรรยายให้ผู้ฟังมิได้แน่นอน"

ท่านกล่าวว่า ท่านถือกฎธรรมชาติว่า ทุกคนจะทำอะไร จะอ่าน จะเขียน หรือจะเล่าเรียนอะไร ก็ต้องการสถานที่สงบเงียบ และชีวิตจริงๆ ชีวิตตามความเป็นจริงของทุกคน ทุกวัน เป็นอย่างไร ดิฉันเองขอเรียนให้ทราบว่า เคยไปที่ห้องปฏิบัติหลายปี สิ่งใดที่ไม่สามารถจะทำให้ปัญญาเจริญขึ้นอีกที่จะรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงได้ ก็ต้องทิ้งไป และจะต้องพิจารณารู้ว่า ที่ปัญญาจะเจริญขึ้นได้นั้น ต้องเจริญอย่างไร จึงจะชื่อว่าเจริญปัญญา

เพราะฉะนั้น ข้อปฏิบัติสำคัญมากในการที่จะให้ปัญญารู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงได้ ก็คือ ชีวิตจริงๆ ของแต่ละท่านเป็นอย่างไร สะสมมาอย่างไร ท่านก็เป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติปัฏฐาน ซึ่งการเป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติ จะทำให้สติของท่านสามารถที่จะระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมชินขึ้น บ่อยขึ้น มากขึ้น

การพูดธรรม สนทนาธรรม ไม่จำเป็นต้องเป็นที่นี่ ที่ไหนก็ได้ที่มีผู้ที่สนใจ สติจะเกิดที่นี่ก็ได้ ที่อื่นก็ได้ ในเมื่อทุกขณะเป็นสังสารวัฏฏ์ เป็นการเกิดสืบต่อกันของขันธ์ ของอายตนะ ของธาตุ วนเวียนอยู่ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ๖ ทาง

พุทธบริษัทมี ๔ คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา

ภิกษุก็สะสมเหตุปัจจัยมาต่างๆ กัน ด้วยความวิจิตรของจิต ของกรรม ของวิบาก ซึ่งแต่ละท่านนั้นก็เป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติปัฏฐาน ภิกษุณี ก็เช่นเดียวกัน อุบาสก อุบาสิกา ก็เช่นเดียวกัน แล้วแต่ว่าท่านสะสมเหตุปัจจัยมาอย่างไร ท่านก็เจริญสติเป็นปกติ และท่านก็รู้แจ้งอริยสัจธรรมเมื่อเหตุสมควรแก่ผล แต่ไม่ใช่ว่าเมื่อท่านไปสู่เฉพาะสถานที่หนึ่งสถานที่ใด

การที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้นั้น ก็ต่อเมื่อเหตุสมควรแก่ผล เพราะฉะนั้น ท่านสามารถรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้ทุกแห่ง เพราะเหตุว่าเหตุได้บำเพ็ญสมควรแก่ผลแล้ว ท่านผู้ฟังที่เจริญสติปัฏฐานเป็นปกติ ยามดึก สติอาจเกิดสืบต่อกันเป็นระยะที่นาน ความต้องการมีแล้วที่จะเกิดแทรก จ้องด้วยความยินดี ด้วยความพอใจ คิดว่าในขณะนั้น รู้ลักษณะของนามของรูปมากทีเดียว แต่ไม่ใช่การละ เวลานี้ถ้าสติท่านเกิด รู้ว่าเป็นแต่เพียงนามธรรมรูปธรรมเท่านั้น ก็ละ เป็นเครื่องพิสูจน์ว่า ปัญญาของท่านรู้สภาพธรรมจริง หรือว่ายังจะต้องเจริญอบรมอีกมาก ไม่ใช่เฉพาะเวลาที่ท่านอยู่ลำพัง ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 220

รับฟัง ...

ข้อปฏิบัติสำคัญมาก

จดหมาย - ปัญหาวิปัสสนา