วิถีจิตตามลำดับเป็นจิตนิยาม
โดย บ้านธัมมะ  28 ม.ค. 2551
หัวข้อหมายเลข 7165

การเกิดขึ้นเป็นไปของวิถีจิตตามลำดับ แต่ละขณะที่รู้อารมณ์ทางตา หู จมูกลิ้น กาย ใจ นั้นเป็น จิตนิยาม เป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครเลย

วิถีจิตที่ ๑ คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต เกิดขึ้น ๑ ขณะแล้วดับไป ก็เป็นไปตามเหตุปัจจัย

วิถีจิตที่ ๒ คือ วิญญาณจิตเกิดขึ้น ๑ ขณะ

วิถีจิตที่ ๓ คือ สัมปฏิจฉันนจิตเกิดขึ้น ๑ ขณะ

วิถีจิตที่ ๔ คือ สันตีรณจิตเกิดขึ้น ๑ ขณะ

วิถีจิตที่ ๕ คือ โวฎฐัพพนจิตเกิดขึ้น ๑ ขณะ

วิถีจิตที่ ๖ คือ กุศลจิตฝ่ายโลกีย์ หรืออกุศลจิต หรือมหากิริยาจิตเกิดขึ้นทำชวนกิจ ๗ ขณะ ก็เป็นไปตามปัจจัย ที่ชวนวิถีสั่งสมสันดานตน เพราะเป็นวิถีจิตที่เกิดดับซ้ำกันถึง ๗ ขณะ ผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์นั้น จิตที่ทำชวนกิจเป็นกุศลจิต หรืออกุศลจิต แต่ผู้ที่เป็นพระอรหันต์ ดับกิเลสหมดสิ้นแล้ว จึงไม่มีทั้งกุศลจิตและอกุศลจิต

ฉะนั้น มหากิริยาจิตจึงทำชวนกิจ เมื่อพระอรหันต์ไม่มีกุศลจิตและอกุศลจิต พระอรหันต์จึงมีแต่วิบากจิตและกิริยาจิต กิริยาจิตมีหลายประเภท วาระใดที่เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้นรส รู้โผฎฐัพพารมณ์และคิดนึก ชวนวิถีของพระอรหันต์เป็นมหากิริยาจิต คือ เป็นจิตที่รู้อารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฎฐัพพะ

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป



ความคิดเห็น 1    โดย Komsan  วันที่ 2 มิ.ย. 2553

ขออนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 2    โดย peem  วันที่ 7 ต.ค. 2560

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 3    โดย p.methanawingmai  วันที่ 8 ต.ค. 2560

กราบอนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 4    โดย chatchai.k  วันที่ 23 เม.ย. 2563

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ