อะไรเป็นปัจจัยปรุงแต่งให้เกิดทวิปัญจวิญญาน 10

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่า ทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ คืออะไร? คือ จิตที่เกิดขึ้นอาศัยวัตถุ ๕ เป็นที่เกิด ได้แก่ จิตเหล่านี้ คือ
จักขุวิญญาน (เห็น) ทำทัสสนกิจ คือ กิจเห็น [อาศัยจักขุปสาทะ เป็นที่เกิด]
โสตวิญญาณ (ได้ยิน) ทำสวนกิจ คือ กิจได้ยิน [อาศัยโสตปสาทะ เป็นที่เกิด]
ฆานวิญญาณ (ได้กลิ่น) ทำฆายนกิจ คือ กิจได้กลิ่น [อาศัยฆานปสาทะ เป็นที่เกิด]
ชิวหาวิญญาณ (ลิ้มรส) ทำสายนกิจ คือ กิจลิ้มรส [อาศัยชิวหาปสาทะ เป็นที่เกิด]
กายวิญญาณ (รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย) ทำผุสนกิจ คือ กิจรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย [อาศัยกายปสาทะ เป็นที่เกิด]
อย่างละ ๒ ดวง คือ เป็นกศุลวิบาก (ผลของบุญ) ๑ อกุศลวิบาก (ผลของบาป) ๑ รวมเรียกว่า ทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ (วิญญาณ ๕ ทั้ง ๒ ฝ่าย) เป็นจิตที่มีเจตสิกเกิดร่วมด้วยน้อยที่สุด คือ มีเพียง ๗ ดวงเท่านั้น ได้แก่ ผัสสะ (สภาพที่กระทบอารมณ์) เวทนา (สภาพที่รู้สึก) สัญญา (สภาพที่จำ) เจตนา (สภาพที่จงใจขวนขวาย) เอกัคคตา (สภาพที่ตั้งมั่นในอารมณ์) ชีวิตินทรีย์ (สภาพที่เป็นใหญ่ในการทำให้สภาพธรรมที่เกิดด้วยกันดำรงอยู่จนกว่าจะดับไป) มนสิการ (สภาพที่ใส่ใจในอารมณ์)
ดังนั้น จากประเด็นคำถาม ก็พิจารณาได้ว่า สภาพที่ปรุงแต่งให้ทวิปัญจวิญญาณ เกิดขึ้น ก็คือเจตสิกทั้ง ๗ นี้ และพิจารณาในความเป็นจริงของธรรมต่อไปอีกว่า ทวิปัญจวิญญาณ เกิดเพราะกรรมเป็นปัจจัย ต้องมีอารมณ์เฉพาะของตนๆ และอาศัยที่เกิดเฉพาะของตนๆ ทั้งหมดทั้งปวงนั้น แสดงถึงความเป็นจริงของธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

กราบขอบพระคุณ อ.คำปั่น และยินดีในกุศลทุกๆ ท่านค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และยินดีในความดีของ อ.คำปั่น และทุกๆ ท่านค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

กรรมเป็นปัจจัยทำให้เห็นดี หรือเห็นไม่ดี ได้ยินเสียงดี หรือได้ยินเสียงไม่ดี เป็นต้นแสดงให้เห็นว่าทุกอย่างที่เกิดเป็นไปตามเหตุปัจจัยค่ะ