อ.ธนากร: เมื่อสักครู่ได้ยิน อ.คำปั่น ได้กล่าวว่า ก่อนศึกษาธรรมะ ไม่เคยทราบมาก่อนเลยว่า ธรรมะหมายถึงสิ่งที่มีจริงๆ แต่ว่า ผมเองก็อัศจรรย์ใจครับในความลึกซึ้ง เพราะว่าจริงๆ ตั้งแต่พอได้ยินคำบรรยายของท่านอาจารย์ ก็มีโอกาสได้ทราบความหมายว่า ธรรมะหมายถึงสิ่งที่มีจริงๆ แล้วภาษาไทยพอใช้คำว่า มีจริง ก็ดูเหมือนเข้าใจ แต่หารู้ไม่ว่า ต้องศึกษานานมากเลย เป็น ๑๐ ปีเลยครับ เพิ่งจะเริ่มเข้าใจ คำว่า มีจริงๆ ในภาษาไทยว่ามันไม่ได้เหมือนกับที่ได้ยินตอนแรกเลยครับ เพราะว่า ถ้าไม่เข้าใจความละเอียดของธรรมะที่ศึกษานะครับ แม้แต่คำว่า มีจริงๆ ธรรมดา ก็ยังไม่เข้าใจ ไม่เข้าใจจริงๆ ครับ แต่ว่า พอเห็นความลึกซึ้งแล้ว ยิ่งช่วงหลังท่านอาจารย์ก็จะกล่าวถึงว่า เดี๋ยวนี้มีอะไร?ๆ แล้วก็ถามย้ำแล้วย้ำเล่านะครับ ก็ทำให้เห็นเลยว่า โอ้โห!! อยู่ในโลกของความไม่จริงมาตลอด และคำว่า มีจริง ในภาษาไทยเหมือนเข้าใจแล้ว แต่ไม่เลยครับ ก็อัศจรรย์ในความลึกซึ้งครับท่านอาจารย์ครับ

ท่านอาจารย์: อัศจรรย์ในความลึกซึ้งขั้นปริยัตินะคะ!!

อ.ธนากร: ใช่ครับ คือในความโง่ครับ ในความไม่รู้อะไรเลยครับ แม้แต่เรื่องราวก็เหมือนจะคิดเข้าใจ แต่พอท่านอาจารย์ถาม ก็รู้เลยว่า ทางของความคิดมันไม่ได้เป็นไปตามความเป็นจริงเหมือนอย่างที่เวลาท่านอาจารย์ได้ถาม แล้วก็เตือนให้ระลึกได้ว่า พระธรรมตรัสว่าอย่างไรครับ

ท่านอาจารย์: แล้วจะประมาณได้ไหมในความอัศจรรย์ขั้นปฏิบัติ แล้วจะยิ่งอัศจรรย์มากเพียงใดในขั้นปฏิเวธะ? นี่คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

อ.ธนากร: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คำถามสำหรับทุกคน คือรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วหรือยัง? นับถือไม่ใช่หรือ? เคารพสูงสุดไม่ใช่หรือ? แล้วรู้จักพระองค์แล้วหรือยัง จึงได้เคารพปานนั้น?

ต้องเป็นคนตรงอย่างยิ่ง ตรงต่อความเป็นจริง มิเช่นนั้น ก็ไม่สามารถที่จะรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ เพราะผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา เป็นคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

อ.วิชัย: ครับ ก็เริ่มรู้จักต่อเมื่อมีความเข้าใจจากการได้ยินได้ฟังคำแต่ละคำของพระองค์ แล้วก็ค่อยๆ เห็นว่า การที่จะรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ง่ายเลย ครับท่านอาจารย์ ไม่ใช่เป็นรูปเคารพที่เรากราบไหว้ แต่เป็นคุณที่เกิดจากการบำเพ็ญบารมี และตรัสรู้และมีพระมหากรุณาที่แสดงพระธรรมโดยละเอียดในแต่ละคำ และแต่ละคำก็ละเอียดอย่างยิ่งครับท่านอาจารย์ ก็เริ่มรู้จักนิดๆ หน่อยๆ ตามความเข้าใจธรรมะครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เห็นไหม พระรัตนตรัยประเสริฐสูงสุดแค่ไหนในสากลจักรวาล

อ.วิชัย: สูงยิ่งเลยครับท่านอาจารย์ ถ้าผู้ที่ไม่มีความเข้าใจ แม้จะกล่าวว่า สูงยิ่งแต่ก็ไม่เห็นจริงๆ ครับท่านอาจารย์ครับ ต่อเมื่อมีความเข้าใจจริงๆ และปัญญาที่ละเอียดขึ้นก็จะเห็นความประเสริฐยิ่งของพระรัตนตรัยเพิ่มขึ้นตามกำลังปัญญาครับ

ท่านอาจารย์: ทุกคำของพระองค์มีค่ามหาศาลเมื่อได้เข้าใจ เหนือสิ่งใดทั้งสิ้น

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.วิชัย และ อ.ธนากร ด้วยความเคารพค่ะ

ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา

ต้องเป็นคนตรงอย่างยิ่ง ตรงต่อความเป็นจริง มิเช่นนั้น ก็ไม่สามารถที่จะรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ เพราะผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา เป็นคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ

อัศจรรย์มากค่ะยิ่งฟังยิ่งทราบว่ายังไม่รู้ เหมือนจะรู้ก็ไม่รู้รอบแม้ขั้นการฟัง

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ต้องฟังด้วยดีต่อไปค่ะ

ธรรมมีมานัสพร้อม รับฟัง อันเกิดกุศลดัง ธาตุรู้ จิตเจตสิกเป็นพลัง เสริมส่ง หนุนแฮ กราบอาจารย์สุจินต์ผู้ เปี่ยมด้วยเมตตา