ลิจฉวีสูตร
โดย บ้านธัมมะ  27 ธ.ค. 2565
หัวข้อหมายเลข 45392

สำหรับบุคคลที่เห็นคุณประโยชน์ของการฟังธรรมของพระผู้มีพระภาคในครั้งโน้นก็มีมาก ขอยกตัวอย่างท่านผู้หนึ่ง ใน สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค ... ลิจฉวีสูตร มีข้อความว่า

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ กูฏาคารศาลา ในป่ามหาวัน ใกล้เมืองเวสาลี ครั้งนั้น มหาอำมาตย์ของเจ้าลิจฉวี ชื่อนันทกะ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง

ครั้นแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสแก่มหาอำมาตย์ของเจ้าลิจฉวี ชื่อนันทกะว่า

ดูกร นันทกะ อริยสาวกผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เป็นพระโสดาบัน มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้เที่ยงที่จะตรัสรู้ในเบื้องหน้า ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ ประกอบด้วยความเลื่อมใส อันไม่หวั่นไหวในพระพุทธเจ้า ในพระธรรม ในพระสงฆ์ ประกอบด้วยศีลอันพระอริยเจ้าใคร่แล้ว ไม่ขาด เป็นไปเพื่อสมาธิ ดูกร นันทกะ อริยสาวกผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการนี้แล เป็นพระโสดาบัน มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้เที่ยงที่จะตรัสรู้ ในเบื้องหน้า

ทรงแสดงคุณธรรมเพื่อเตือน แม้มหาอำมาตย์ของเจ้าลิจฉวี ไม่ให้เป็นผู้ที่ประมาท ให้เป็นผู้ที่ควรจะรู้แจ้งอริยสัจธรรม เป็นพระอริยบุคคล

พระผู้มีพระภาคตรัสต่อไปว่า

ดูกร นันทกะ ก็แลอริยสาวกผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการนี้ เป็นผู้ประกอบแล้วด้วยอายุ ทั้งที่เป็นทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ เป็นผู้ประกอบแล้วด้วยวรรณะ ทั้งที่เป็นทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ เป็นผู้ประกอบแล้วด้วยสุข ทั้งที่เป็นทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ เป็นผู้ประกอบแล้วด้วยความเป็นใหญ่ ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์

ดูกร นันทกะ ก็เราได้ฟังแต่สมณะ หรือพราหมณ์อื่น จึงกล่าวเรื่องนั้น หามิได้ ความจริง เรารู้เอง เห็นเอง ทราบเอง จึงกล่าวเรื่องนั้น

เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสอย่างนี้แล้ว บุรุษคนหนึ่งได้กล่าวกับมหาอำมาตย์ของเจ้าลิจฉวีชื่อนันทกะว่า

ถึงเวลาอาบน้ำแล้ว ท่านผู้เจริญ

นันทกะมหาอำมาตย์ กล่าวว่า

ดูกร พะนาย บัดนี้ ยังไม่ต้องการอาบภายนอก ต้องการจักอาบภายใน คือความเลื่อมใสในพระผู้มีพระภาค

นี่คือความเลื่อมใส ความใคร่ในการฟังธรรม การเห็นประโยชน์ของพระธรรมที่ทรงเกื้อกูลแก่บุคคลทั้งหลาย ของมหาอำมาตย์ของเจ้าลิจฉวีในครั้งนั้น ที่กล่าวถึงเรื่องนี้ในวันนี้ ก็เพื่อที่จะให้เป็นผู้ที่ไม่ประมาทในการเจริญสติปัฏฐาน เพื่อที่จะได้ไม่ไปสู่นรก ซึ่งได้ทรงแสดงไว้มากในพระไตรปิฎกว่าเป็นภูมิที่มีจริง เป็นภูมิที่ทนทุกข์ทรมานมาก เป็นภูมิที่ไม่สามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 258

รับฟัง ... ลิจฉวีสูตร