พระสุตตันตปฎกอังคุตตรนิกายเอกนิบาต เลม ๑ ภาค ๑ - หนาที่ 439 - 440

อรรถกถาสูตรที่๑๐

ประวัติพระมหาโกฏฐิตเถระ

ในสูตรที่ ๑๐ พึงทราบวินิจฉัยดังตอไปนี้.

ดวยบทวา ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตาน ทรงแสดงวาพระมหาโกฏฐิตเถระ เปนยอดของเหลาภิกษุสาวก ผูบรรลุปฏิสัมภิทา ๔ จริงอยู พระเถระแมรูปนี้ เมื่อเขาไปหาพระมหาสาวก ผูมีชื่อเสียง ถามปญหาก็ดี เมื่อเขาไปเฝาพระทศพลทูลถามปญหาก็ดี ยอมถามปญหาในเรื่องปฏิสัมภิทาทั้งหลายเทานั้น เพราะตนเปนผูช่ําชอง ชํานาญในปฏิสัมภิทาทั้งหลาย ดังนั้น ทานจึงชื่อวา เปนยอดของเหลาภิกษุสาวกผูบรรลุปฏิสัมภิทา ดวยอํานาจความเปนผูช่ําชองนี้ ในปญหากรรมของทาน มีเรื่องที่จะกลาวตามลําดับ ดังนี้

ความจริง พระเถระแมรูปนี้ บังเกิดในสกุลที่มีโภคสมบัติมาก ในกรุงหงสวดี ครั้งพระพุทธเจาพระนามวา ปทุมุตตระ สมัยตอๆ มา กําลังฟังธรรมกถาของพระศาสดา เห็นพระศาสดา ทรงสถาปนาภิกษุรูปหนึ่งไวในตําแหนงเอตทัคคะ เปนยอดของเหลาภิกษุสาวกผูบรรลุปฏิสัมภิทา จึงกระทํากุศลกรรมใหยิ่งยวด ขึ้นไป ปรารถนาตําแหนงนั้น กระทํากุศลจนตลอดชีวิต เวียนวาย อยูในเทวดาและมนุษย บังเกิดในสกุลพราหมณ กรุงสาวัตถี ใน พุทธุปปาทกาลนี้ เหลาญาติไดขนานนามเขาวา โกฏฐิตมาณพ เขาเจริญวัย ก็เรียนเวททั้งสาม วันหนึ่ง ฟงธรรมกถาของพระศาสดา ไดศรัทธาแลวก็บวช ตั้งแตบวชแลว ทานทํางานในวิปสสนา ก็บรรลุพระอรหัตพรอมดวยปฏิสัมภิทาทั้งหลาย เปนผูช่ําชอง ชํานาญ ในปฏิสัมภิทาทั้งหลายเทานั้น ตลอดกาลเปนนิตย เมื่อถามปญหา ก็ถามในปฏิสันภิทาทั้งหลายเทานั้น ตอมาภายหลัง พระศาสดาทรงทํามหาเวทัลลสูตรใหเปนอัตถุปปตติตนเรื่อง จึง ทรงสถาปนาทานไวในตําแหนงเอตทัคคะเปนยอดของเหลาภิกษุ สาวกผูบรรลุปฏิสัมภิทา แล

จบ อรรถกถาสูตรที่ ๑๐

จบ อรรถกถาวรรคที่ ๓

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น