ถ. ความเข้าใจของผมเรื่องห้องกัมมัฏฐาน คือ ในจิตของเราที่มีสติพร้อมบริบูรณ์ ในเรื่องกาย เวทนา จิต ธรรมนี้ เป็น ๔ ประตู อุปมาเหมือน ๔ ประตูนี้เป็นห้องกัมมัฏฐาน จะไปทางไหนก็ใช้ห้อง ๔ ประตูนี้เป็นประจำ โดยไม่ต้องเลือกเวลา ไม่เลือกกาล จะถูกต้องไหมครับ

สุ. ไม่ต้องใช้คำว่าห้อง ไม่ต้องสมมติ การเจริญวิปัสสนาเป็นการรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ไม่เหมือนอย่างการเจริญสมถภาวนา แม้จะรู้ธาตุลม หรือจะระลึกถึงธาตุลม ยังต้องอาศัยดูใบไม้ที่ไหว นั่นเป็นสมถภาวนา แต่วิปัสสนาภาวนาไม่ใช่การไปดูใบไม้ไหวและรู้ว่าเป็นธาตุลม นั่นไม่ใช่ลักษณะของธาตุลมที่จะไป ประมวล สมมติ หรือว่าทำให้รู้ในลักษณะจริงๆ ได้

เวลาที่ลักษณะที่ไหว ที่ตึงปรากฏ ผู้เจริญสติก็รู้ว่าสภาพนั้นไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ในขณะนั้นเป็นการรู้ลักษณะของธรรมของธาตุที่เป็นวาโย ที่เป็นธาตุลม เพราะฉะนั้น ไม่ต้องมีอะไรมาสมมติ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 223

รับฟัง ... จดหมาย - ปัญหาวิปัสสนา