ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ระหว่างที่ยังไม่มีการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การกระทบสัมผัส และการคิดนึกเกิดขึ้นนั้น จิตก็เกิดดับ ดำรงภพชาติ ความเป็นบุคคลนั้น ไม่เป็นบุคคลอื่น สะสมทุกอย่างมา ที่จะทำให้มีปัจจัย พร้อมที่จะให้ผลเมื่อไรผลนั้นก็เกิดขึ้น โดยที่ว่า ขณะนั้น ก็ยังไม่มีการรู้อารมณ์ทางหนึ่ง ทางใดเลยทั้งสิ้น ทาง ที่จะทำให้มีสิ่งใดสิ่งหนึ่งปรากฏได้ มีอยู่ ๖ ทาง คือ ทางตา (จักขุปสาทรูป) ถ้าไม่มีตา สิ่งที่ปรากฏทางตาเดี๋ยวนี้ก็ปรากฏไม่ได้ ทางหู (โสตปสาทรูป) ถ้าไม่มีหู เสียงใดๆ ก็ปรากฏไม่ได้เลย. ทางจมูก (ฆานปสาทรูป) เป็นทางที่จะทำให้กลิ่นปรากฏ ทางลิ้น (ชิวหาปสาท) เป็นทางที่ทำให้รู้รสต่างๆ ที่ปรากฏ ทางกาย (กายปสาทรูป ซึ่งซึมซาบอยู่ทุกส่วนของร่างกาย) ที่สามารถกระทบธาตุดิน ธาตุไฟ ธาตุลม ทางใจ (หทยรูป) ซึ่งจะทำให้คิดนึก ถึงสิ่งที่ปรากฏได้ทางใจ เข้าใจความเป็นมา ก่อนที่จะมานั่งอยู่ตรงนี้ไหม ตั้งแต่เริ่มเกิด มาจากไหน ประมวลอะไรมาบ้าง และอะไรจะเกิดขึ้นบ้าง ถ้าสิ่งนั้นยังไม่เกิดก็ไม่มีทางจะรู้ได้เลย ลองคิดดูซิคะ ว่าอะไรจะเกิดขึ้นบ้าง คิดออกไหม ไม่มีทางเป็นไปได้เลย เพราะว่า คิดก็คือ คิดเกิดแล้วก็ดับไปทันที นี่แสดงให้เห็นว่า "เป็นธรรมะ" ทั้งหมด

พื้นฐานอภิธรรมวันอาทิตย์ ที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๕๑ ณ อาคารมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

บรรยายโดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ถอดเทปโดย คุณสงวน สุจริตกุล

ขออนุโมทนา

สาธุ

ฃอขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ