กิริยาจิต มีสติเกิดร่วมด้วยหรือเปล่าครับ
โดย ภูวดิท  22 มิ.ย. 2568
หัวข้อหมายเลข 50227

กิริยาจิต เป็นจิตที่ไม่ใช่กุศล ไม่ใช่อกุศล ไม่ใช่วิบาก ซึ่งกิริยาจิต ส่วนใหญ่เป็นจิตของพระอรหันต์ สติเป็นโสภณเจตสิกที่เกิดกับกุศลจิต ผมสงสัยว่า กิริยาจิตมีสติเกิดร่วมด้วยหรือเปล่า รบกวนท่านผู้รู้ช่วยอธิบายด้วยครับ อนุโมทนาครับ



ความคิดเห็น 1    โดย khampan.a  วันที่ 22 มิ.ย. 2568

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นก็ต้องเข้าใจก่อนว่า กิริยาจิต คืออะไร กิริยาจิต เป็นจิตที่สักว่ากระทำกิจ หมายถึง จิตที่ไม่ใช่กุศล ไม่ใช่อกุศล ไม่ใช่วิบากจิต ไม่ใช่จิตชาติที่เป็นเหตุ และไม่ใช่จิตชาติที่เป็นผล แต่เป็นกิริยาชาติ คือ เกิดขึ้นสักแต่ว่าทำกิจการงานให้สำเร็จเท่านั้น กิริยาจิตมี ๒๐ ดวง ผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์มีกิริยาจิตเพียง ๒ ดวง ซึ่งเป็นอเหตุกกิริยาจิตเท่านั้น คือ ปัญจทวารวัชชนจิตทำกิจรำพึงถึงอารมณ์ทางปัญจทวาร และมโนทวารวัชชนจิตทำกิจรำพึงถึงอารมณ์ทางมโนทวาร หรือทำโวฏฐัพพนกิจทางปัญจทวาร ส่วนกิริยาจิตนอกนั้น ล้วนเป็นของพระอรหันต์ทั้งสิ้น
พระอรหันต์ มีกิริยาจิตได้ถึง ๒๐ ดวง (แล้วแต่ว่าจะได้รูปฌานและอรูปฌานหรือไม่) ดังนี้
ปัญจทวาราวัชชนจิต (เป็นอเหตุกจิต ไม่มีสติเกิดร่วมด้วย)
มโนทวาราวัชชนจิต (เป็นอเหตุกจิต ไม่มีสติเกิดร่วมด้วย)
มหากิริยาจิต ๘ (มีสติ เกิดร่วมด้วย)
รูปาวจรกิริยา ๕ (มีสติ เกิดร่วมด้วย)
อรูปาวจรกิริยา ๔ (มีสติ เกิดร่วมด้วย)
หสิตุปาทจิต (จิตแย้มยิ้มของพระอรหันต์ เป็นอเหตุกจิต ไม่มีสติเกิดร่วมด้วย)


... ยินดีในกุศลของคุณ ภูวดิท และทุกๆ ท่านด้วยครับ ...


ความคิดเห็น 2    โดย ภูวดิท  วันที่ 23 มิ.ย. 2568

กราบอนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 3    โดย chatchai.k  วันที่ 23 มิ.ย. 2568

ยินดีในกุศลจิตครับ