ท่านที่เคยเจริญสมาธิ มีนิมิตปรากฏไหม หรือท่านที่เคยทำวิปัสสนาแบบสมาธิมีนิมิตปรากฏไหม

นิมิต หมายความถึงสิ่งที่ไม่ใช่สภาพปรมัตถธรรมตามความเป็นจริง ผู้ที่ทำวิปัสสนาแบบนั้น นิมิตนั้นดูเสมือนว่าเป็นของจริง อาจจะได้ยินเสียงเหมือนนาฬิกาเดินตลอดวัน ซึ่งในความรู้สึกของผู้นั้นเหมือนกับเป็นปกติ แต่จะเป็นปกติไม่ได้ เพราะว่าไม่ใช่ความจริง ถ้าไม่รู้ว่าขณะนั้นเป็นนิมิต ก็เป็นการรู้สภาพธรรมที่ผิดปกติจะทิ้งไม่ได้ ก็ยังคงทำอย่างนั้นไปเรื่อยๆ

แต่ถ้าท่านทราบว่า ขณะนั้นไม่ใช่การรู้ที่ระลึกได้ เพราะสติสามารถที่จะระลึกรู้ลักษณะของปรมัตถธรรมที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจเป็นปกติจริงๆ ในชีวิตของท่าน แล้วแต่ว่าจะเป็นขณะใด เมื่อสะสมอบรมสติปัฏฐานอยู่เรื่อยๆ สติก็สามารถที่จะระลึกรู้ลักษณะของนามและรูปตามที่สะสมมา ที่จะเกิดขึ้นเป็นชีวิตประจำวันของแต่ละบุคคลตามความเป็นจริง ถ้าเป็นอย่างนั้น จึงจะสามารถรู้แจ้งแทงตลอดในสภาพธรรม และละคลายการยึดถือนามรูปว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคลได้

ถ้าตราบใดยังเสมือนกับว่าเป็นสติ และมีนิมิต ไม่ใช่ปัญญาที่รู้ธรรมถูกต้อง ก็ไม่สามารถที่จะละมิจฉาทิฏฐิ สักกายทิฏฐิ ที่เคยยึดถือนามรูปว่าเป็นตัวตนได้ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 221

รับฟัง ... จดหมาย - ปัญหาวิปัสสนา