ถาม: อะไรเป็นความต่างกันระหว่างข้อประพฤติปฏิบัติที่เป็นปรกติและไม่เป็นปรกติ

อ.สุจินต์: ขณะนี้กำลังนั่งตามปรกติ และอาจจะมีสติระลึกสิ่งที่ปรากฏ เช่น อ่อน หรือแข็ง ซึ่งปรากฏผ่านทางกายปสาทรูป หรือสิ่งที่เห็นได้ที่กำลังปรากฏผ่านทางจักขุปสาทรูป ธรรมทั้งหมดปรากฏตามปรกติ แต่ถ้าข้อประพฤติปฏิบัติของผู้นั้นไม่เป็นปรกติ เช่น ถ้าเขาเชื่อว่าถ้าจะเจริญสติปัฏฐาน เขาต้องนั่งขัดสมาธิ ทำท่านั่งดอกบัว (สมาธิเพชร) และก็ควรเพ่งไปที่ความจริงเฉพาะอย่างเท่านั้น มีความต้องการที่บุคคลนั้นเลือกความจริงที่ยังไม่ได้เกิดขึ้นเป็นอารมณ์ของสติ ผู้นั้นไม่ได้ระลึกสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฏแล้ว เช่น เห็น ได้ยิน สิ่งที่ปรากฏทางตา เสียง กลิ่น รส เย็น ร้อน อ่อน หรือแข็ง แม้ว่ามีความเข้าใจผิดเพียงประมาณน้อย แต่ก็เป็นปัจจัยให้ติดข้องและปกปิดความจริง ถ้าเป็นเช่นนั้น ปัญญาไม่สามารถที่จะเกิดขึ้นและรู้ธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนั้นได้เลย

ผู้ที่อบรมเจริญสติปัฏฐานควรรู้อย่างชัดเจนโดยความต่างกันระหว่างที่ขณะที่หลงลืมสติ และขณะที่มีสติ มิฉะนั้นสติปัฏฐานไม่สามารถที่จะเจริญได้

ถ้าผู้นั้นมีปรกติหลงลืมสติ ก็แน่นอนว่าจะต้องหลงลืมสติอีกครั้ง บางท่านอาจหวังที่จะเลือกที่อารมณ์เพื่อที่จะเพ่งจ้องใส่ใจ แต่นั่นไม่ใช่หนทางที่อบรมเจริญสติปัฏฐาน

ควรที่จะมีความเข้าใจถูกในขณะเมื่อมีการหลงลืมสติ คือไม่มีสติ ก็เมื่อไม่ได้รู้ลักษณะของสิ่งที่มีจริงที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน เช่น เห็น หรือได้ยิน

เมื่อมีสติ ผู้นั้นสามารถพิจารณา ศึกษา และเข้าใจ ธรรมที่กำลังรากฏผ่านทางทวารทั้ง 6 ได้

ถ้าเลือกเฉพาะอารมณ์เพื่อที่จะเพ่ง ก็ไม่ได้รู้ว่าสติไม่ใช่ตัวตน (ไม่มีใครสร้างได้ เกิดเพราะปัจจัย) เมื่อมีสติ สติสามารถที่จะระลึกสิ่งที่มีจริงที่ปรากฏตามปรกติ เมื่อกลิ่นปรากฏ สามารถที่จะมีสติในกลิ่นที่ปรากฏออกมาผ่านทางจมูก ซึ่งสามารถที่จะรู้ว่าเป็นธรรมประเภทหนึ่งที่เกิดขึ้น ซึ่งปรากฏและก็หมดไป หรือนามซึ่งรู้กลิ่นสามารถที่จะเข้าใจว่าเป็นเพียงธรรมประเภทหนึ่งที่ปรากฏ หลังจากที่รู้กลิ่นแล้ว ก็ดับไป ไม่ใช่เรา บุคคล หรือตัวตน

ข้อความนี้แปลจาก...The Natural Way of Development - Natural and unnatural practice

คลิกเพื่ออ่านตอนอื่นๆ ...

ตอนที่ 1 - สมถและวิปัสนา

ตอนที่ 2 - อัตตสัญญาคืออะไร (1)

ตอนที่ 3 - อัตตสัญญาคืออะไร (2)

ตอนที่ 4 - ควรทำอะไรให้เข้าใจมากขึ้น

ตอนที่ 5 - ช่วยอธิบายหน่อยว่าระลึกอย่างไร

ตอนที่ 6 - การรวมกลุ่มวิธีปฏิบัติก็คือการหวังผล

ตอนที่ 7 - ความรู้ตามตำราและความรู้ระดับวิปัสสนาญาน

ตอนที่ 8 - ควรระลึกอย่างไร

ตอนที่ 9 - เช่นเดียวกับการจับด้ามมีด

ตอนที่ 10 - ข้อประพฤติปฏิบัติที่เป็นปรกติและไม่เป็นปรกติ

ตอนที่ 11 - ธรรมนั้นปฏิบัติกิจของตนเองตามปรกติ