ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

บทที่ ๑ ปรมัตถธรรม ๔

สภาพธรรมมี ๒ อย่าง คือ นามธรรม และ รูปธรรม

นามธรรม เป็น สภาพรู้ รูปธรรม เป็น สภาพธรรมที่ไม่รู้อะไร เช่น "การเห็น" เป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง เป็น "สภาพธรรม-ที่รู้สี" และ "สี" เป็น "รูปธรรม" สี ไม่รู้อะไร

สิ่งที่เรา "ยึดถือ" ว่า เป็น "ตัวตน" นั้นเป็นแต่เพียง "นามธรรม" และ "รูปธรรม" ซึ่ง เกิดขึ้น แล้วก็ดับไป

ใน วิสุทธิมรรค ทิฏฐิวิสุทธินิทเทส มีข้อความ ว่า เหมือนอย่างว่า เพราะ อวัยวะ เครื่องปรุง จึงมี เสียง เรียกว่า รถ ฉันใดเมื่อ "ขันธ์" (ขันธ์ ๕ ได้แก่ นามธรรม และ รูปธรรม) ทั้งหลาย มีอยู่ ย่อมมี "สมมติ" เรียกว่า "สัตว์" ฉันนั้น เมื่อเป็นเช่นนี้ นาม-รูป นั่นแหละ ท่านจึงแสดงแล้วโดยพระสูตร ตั้งหลายร้อย ไม่ใช่แสดงถึงบุคคล ดุจเมื่อเครื่องสัมภาระ (ของรถ) อันเป็นอวัยวะ (เช่น) มีเพลา ล้อ เรือนรถ งอน เป็นต้น "ปรุง-คลุมกันเข้า-โดยอาการอันเป็นอันเดียวกัน" จึงมีโวหาร มาตรว่า "รถ"

แต่ เมื่อจะพิจารณา "แยกองค์ออกเป็นอย่างๆ โดยทางปรมัตถ์" ชื่อ ว่า "รถ" หามีไม่ เหตุนั้นจึงมีโวหาร ว่า "สัตว์" ว่า "บุคคล" แต่ โดยปรมัตถ์ เมื่อจะแยกพิจารณา แยก "ธรรม" ออกเป็นอันๆ ขึ้นชื่อว่า "สัตว์" อันเป็น "วัตถุแห่งการยึดถือ" ว่า มี "เรา" หรือ "เป็นเรา" ดังนี้ หามีไม่ โดย "ปรมัตถ์" มีแต่ นามรูป เท่านั้น

ผู้เห็นอยู่ อย่างนี้ ชื่อว่า ยถาภูตทัสสนะ (คือ) เห็นตามความเป็นจริง สภาพธรรมทั้งหลาย ทั้งภายในกาย และ ภายนอกกายเป็นแต่เพียงนามธรรม และ รูปธรรม ซึ่งเกิดขึ้น แล้วก็ดับไป ไม่เที่ยง

นามธรรม และ รูปธรรม เป็น "สภาพธรรม" ที่มีจริงซึ่งภาบาลี เรียกว่า "ปรมัตถธรรม" เราสามารถรู้ "ลักษณะ" ของปรมัตถธรรมได้เมื่อ ปรมัตถธรรม ปรากฏ ไม่ว่าเราจะ "บัญญัติ" เรียก "ปรมัตถธรรม" นั้นๆ ว่าอย่างไรก็ตาม ผู้ที่อบรมเจริญวิปัสสนา สามารถ ประจักษ์แจ้งสภาพลักษณะของ นามธรรม และ รูปธรรม ตามความเป็นจริง ว่า ไม่เที่ยง ไม่ใช่ตัวตน เมื่อ "รู้ลักษณะ" ของ นามธรรม และ รูปธรรม "แต่ละประเภท" มากขึ้นก็จะยิ่ง "รู้ชัดขึ้น" ว่า "ตัวตน" นั้น เป็นเพียง "ความคิดเห็น" ไม่ใช่ "ปรมัตถธรรม"

หนังสือ "พระอภิธรรมในชีวิตประจำวัน" [Abhidhamma in Daily Life] โดย นีน่า วันกอร์คอม แปลโดย อ. ดวงเดือน บารมีธรรม จัดพิมพ์ครั้งที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๕๓ โดย มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

เปิดอ่านหรือดาวน์โหลดหนังสือ...

พระอภิธรรมในชีวิตประจำวัน

เป็นหนังสือที่มีคุณค่าอย่างยิ่ง เนื้อหาอ่านแล้วทำให้เข้าใจธรรมะดีมากครับ

ขอขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

เมื่อ "รู้ลักษณะ" ของ นามธรรม และ รูปธรรม "แต่ละประเภท" มากขึ้นก็จะยิ่ง "รู้ชัดขึ้น" ว่า "ตัวตน" นั้น เป็นเพียง "ความคิดเห็น" ไม่ใช่ "ปรมัตถธรรม"

... ขอบพระคุณและขออนุโมทนาด้วยค่ะ ...

ขออนุโมทนาครับ