1. รู้อย่างไรจึงเรียกว่า "รู้ชัด" ครับ

2. คำว่า "พิจารณา" ในพระสูตรทั้งหมวด กาย เวทนา จิต ธรรม นั้น การพิจารณาจริงๆ ที่ถูกต้องเป็นอย่างไรครับ เนื่องจากผมเข้าใจว่า ธรรมะทั้งหลายเป็นอนัตตา ไม่มี ใครสามารถบังคับบัญชาได้ ล้วนแต่เกิดขึ้นเพราะเหตุและปัจจัย แต่คำว่า "พิจารณา" นี้ ก็ดูเหมือนว่าต้องมีตัวตนเข้าไปพิจารณา จึงจะสามารถรู้และเข้าใจได้ ที่ถูกต้องเป็นอย่างไรครับ

ขอความรู้ด้วยครับ ขอบคุณครับ

๑. คำว่ารู้ชัด เป็นกิจของปัญญา ที่รู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฎในขณะนั้น โดยเฉพาะขณะที่วิปัสสนาญาณเกิดขึ้นรู้ชัดในนามรูป รู้ชัดในปัจจัยของนามรูป รู้ชัดในความเกิดดับของนามรูป เป็นต้น

๒. คำว่าพิจารณาเป็นกิจของปัญญาเช่นกัน ไม่ใช่ตัวเราไปพิจารณา ดังข้อความในสติปัฏฐานวิภังค์ ขยายความดังนี้

เชิญคลิกอ่าน.....

การพิจารณาเห็นเนืองๆ เป็นไฉน [สติปัฏฐานวิภังค์]

การที่จะรู้ชัดในนามรูป รู้ชัดในปัจจัยของนามรูป รู้ชัดในความเกิดดับของนามรูป ต้องเรียน อ่าน หรือศึกษาพระอภิธรรมก่อนหรือไม่ ถึงจะรู้ว่าอะไรคือปัจจัยของนามรูป

การที่ปัญญาจะรู้ชัดในนามรูป และรู้ชัดในปัจจัยของนามรูปเป็นต้น ถ้าไม่ได้ศึกษาพระอภิธรรมทั้งชาตินี้และชาติก่อนมาย่อมรู้ไม่ได้ เพราะกว่าปัญญาจะมีกำลังรู้ชัดในนามรูปเป็นต้นนั้น ต้องอาศัยการสะสมอบรมปัญญาอย่างมากจึงจะรู้ได้ และอีกอย่างหนึ่งสภาพธรรมที่มีจริงทั้งหมดเป็นพระอภิธรรม การศึกษาพระอภิธรรมไม่ใช่ว่าต้องศึกษาตำราเป็นเล่มๆ เท่านั้น แม้การค่อยๆ รู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏก็ชื่อว่า เป็นผู้ศึกษาอภิธรรม

ขออนุโมทนาครับ