ถ. ถ้ารู้ว่าเป็นสัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา รู้เรื่องทางโลกอย่างนี้เหมือนปกติชีวิตประจำวันที่อาจารย์ย้ำอยู่บ่อยๆ ถ้ารู้อย่างปกติอย่างนี้ แล้วสำรวมหรือไม่สำรวมก็ผิดกันมากเลย ที่จริงตรงกันข้ามกัน สำรวมกับไม่สำรวมผิดกันมาก คำว่าปกติกับผู้ปฏิบัติ กับปกติของคนสามัญ ก็ไม่เหมือนกัน ท่านจะเอามาเหมือนกันไม่ได้ เราปฏิบัติไป เราผิดปกติเรื่อย ผิดแน่เลย เพราะเราเดินขึ้นสูง พอกิเลสลดนี่ผิดปกติแน่ ท่านอย่าไปห่วงปกติอยู่เลย ถ้าท่านห่วงปกติทางโลกอยู่ ท่านไม่มีหวังที่จะเข้าใจ หรือเข้าไปญาณที่ ๑ ที่ ๒ ท่านไม่มีหวัง

ผู้ที่เขาเข้าใจ เขาทนไม่ไหวอยู่แล้ว แปลก เขาถือว่าเขาเป็นอุบาสก อุบาสิกา ภิกษุ ภิกษุณี คือ บริษัท ๔ เพราะศาสนานี้ฝากไว้กับบริษัท ๔ เวลานี้คนเข้าใจทนไม่ไหว อย่างผมก็ทนไม่ค่อยไหว คือ ถ้าบรรยายคลาดเคลื่อนนี่เป็นบาป เพราะผู้ฟังจะมีปัญญาตัดสินว่าใครถูกนี่ยาก ผมกว่าจะเข้าใจอายุ ๕๐ อย่างนี้เป็นต้น และผมพูดกับท่านตลอดเวลา ผมให้เหตุผลครับ ไม่ใช่ว่าผมบังคับท่านอย่างนั้นอย่างนี้ ถ้าท่านรับฟังในเหตุผลของผมท่านก็ได้ประโยชน์มาก ทั้งผู้ฟังและทั้งอาจารย์ได้ประโยชน์มากเหลือเกิน เพราะผมให้เหตุผล เพราะผมค้นคว้าของผมมาเหมือนกัน ผมก็ถือว่าเป็นบุญ เป็นกุศล ที่จริงพูดตามส่วนแล้วผมได้ประโยชน์น้อยเหลือเกิน แต่เพื่อหวังประโยชน์แก่ท่านผู้ฟังและอาจารย์

สุ . การที่จะปรับ ดิฉันเข้าใจว่า ท่านที่บรรยายธรรมทุกท่านก็พยายามปรับอยู่แล้ว ท่านรับฟังรายการธรรมต่างๆ เพื่อจะให้เข้าใจชัดเจนยิ่งขึ้น สิ่งใดที่ผิดบกพร่อง ท่านก็จะได้ยุติไม่กล่าวถึง เข้าใจว่าท่านที่บรรยายธรรมทุกท่านเป็นผู้ที่ศึกษาต่อไป ปฏิบัติค้นคว้ารับฟังเหตุผล เพื่อปรับธรรมที่ท่านอาจคลาดเคลื่อนบกพร่องให้ถูกต้องตามธรรมวินัยยิ่งขึ้น แต่ว่าท่านจะปรับกันได้มากน้อยแค่ไหน ท่านผู้ฟังก็เป็นผู้ที่วินิจฉัยจากสิ่งที่ท่านได้รับฟัง

ถ. ผมไม่ได้มาคัดค้านเปล่าๆ ผมให้เหตุผลด้วย ทั้งหลักฐานและเหตุผล ก็เพื่อจะให้ธรรมนี้บริสุทธิ์ผุดผ่อง ผมจึงอยากให้อาจารย์ปรับกันบ้าง ร้อยอาจารย์นี่แตกแยกกัน ปรับกันเสียก่อน ไหนๆ เมืองไทยก็มีธรรมที่ดีที่สุด ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 120

สุ. ขอให้ผู้ที่มีความข้องใจในสิ่งที่ดิฉันได้บรรยายได้แสดงความคิดเห็น แต่ขอให้เป็นหลักเกณฑ์เป็นเหตุเป็นผล มีหลักฐานอ้างอิง และขอให้วินิจฉัยสรุปเป็นเรื่องๆ ถ้าเรื่องใดยังข้องใจอยู่ ก็ขอให้หมดความข้องใจไปเป็นเรื่องๆ ทีเดียว ไม่อยากจะให้ติดค้าง เพราะรู้สึกว่าคงจะหลายปี

ถ. ตั้งแต่อาจารย์บรรยาย เวลานี้เพี้ยนจากท่านอาจารย์ไปมาก เกิดความเสียหายมาก ไปพบอาจารย์สักทีเถอะ ไปสอบอารมณ์กันสักที ที่จริงผมพูดมาตั้งแต่ต้นแล้ว ถ้าอาจารย์เข้าถึงเหตุผลอาจารย์จะได้ประโยชน์มาก แต่ท่านจะลำบากหน่อย ยากไม่ใช่ง่าย มรรค ๘ แท้ๆ ก็ฟังยาก

สุ. ดิฉันขอถาม คือ ผู้ที่ระลึกรู้ลักษณะของนามรูปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นปกติบ่อยๆ เนืองๆ เป็นประโยชน์ หรือว่ามีโทษ

ถ. เป็นครับ ก็อินทรีย์สังวรศีล

สุ . ถ้าเป็นก็พอแล้ว ท่านผู้ฟังที่นี่ท่านเป็นผู้ไม่ประมาท ท่านเจริญสติ ท่านระลึกรู้ลักษณะของนามรูปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 121

เปิดฟัง ... ปฐมกิรสูตร