ปัญญาควรที่จะระลึกรู้ตรงในลักษณะของธรรมทั้งหลาย เป็นไปไม่ได้ที่จะเข้าประตูสู่พระนิพพานโดยไม่รู้ลักษณะของนามธรรมเลย และถ้ารู้เพียงท่านั่ง ท่านอน ท่ายืน หรือท่าเดิน ถ้าใครรู้อิริยาบถท่าทางที่เขากำลังทำท่านั้น เขามีเพียงความจำหรือการรับรู้รูปต่างๆ ที่เกิดพร้อมกันจากส่วนประกอบที่แตกต่างกัน ประชุมรวมกันเป็นท่าทาง แต่ไม่ได้ระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมแต่ละขณะที่เกิดและปรากฏ และดับไป ตามปรกติ ตามความเป็นจริงทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ
ตามที่เราได้อ่านในพระสูตร

ท่านพระอานนท์ กล่าวกับท่านพระอุทายีว่า จักขุวิญญาน ตามที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นสภาพที่ไม่ใช่ตัวตน เป็นอนัตตา

ท่านพระอานนท์ถามท่านพระอุทายีว่า จักษุวิญญาณย่อมเกิดขึ้นเพราะอาศัยจักษุและรูปหรือ.

อุ. อย่างนั้น ท่านผู้มีอายุ....

อา. แม้โดยปริยายนี้แล จักษุวิญญาณนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสบอก เปิดเผย ประกาศแล้วว่า แม้เพราะเหตุนี้ วิญญาณนี้เป็นอนัตตา ดังนี้ฯฯ....

ท่านพระอานนท์ยังถามซ้ำเกี่ยวกับทวารอื่นๆ (ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ) และวิญญานที่รู้อารมณ์ต่างๆ ทางทวารอื่นๆ เช่นกัน พระสูตรนี้แสดงประโยชน์ว่าพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมโดยครบถ้วนสมบูรณ์และโดยละเอียดลึกซึ้ง ทรงแสดงว่าจิตทุกๆ ประเภทเป็น นามธรรม ถ้าใครจะสามารถรู้แจ้งอริยสัจธรรมโดยสติปัฏฐานประเภทเดียว แล้วประโยชน์อะไรที่ทรงแสดงธรรมอื่นๆ ทั้งหมด ทรงแสดงทั้งหมดเกี่ยวกับ การเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัสทางกาย คิดนึก สุข ทุกข์ การจำ และธรรมอื่นๆ ทรงแสดงอย่างนี้เพื่อประโยชน์ให้ผู้ที่ฟังได้ มีสติเกิดระลึกสิ่งที่มีจริงเหล่านี้ เพื่อพิจารณา ศึกษา และเข้าใจชัดเจนในธรรมเหล่านี้ ซึ่งเป็นหนทางเดียวที่จะถอนความสงสัย และความเห็นผิด ในสภาพธรรม (วิจิกิจฉา และ มิจฉาทิฏฐิ) เป็นสมุจเฉท (ไม่เกิดอีกเลย)

แปลมาจาก...The Meaning of Anatta - Complete eradication of doubt and wrong view

คลิกเพื่ออ่านตอนอื่นๆ ... (หรือสามารถกดที่ tag ได้)

ตอนที่ 1 - ประตูทั้ง 4

ตอนที่ 2 - วิปัสสนาญาน

ตอนที่ 3 - เป็นรูปหรือที่เดิน

ตอนที่ 4 - เป็นอนัตตา (ไม่ใช่ตัวตน)

ตอนที่ 5 - พิจารณาสภาพธรรมที่มีจริงขณะนี้

ตอนที่ 6 - ขึ้นอยู่กับเหตุและปัจจัย

ตอนที่ 7 - ลำดับขั้นของวิปัสสนาญาน

ตอนที่ 8 - การดับวิจิกิจฉาและทิฏฐิ

ตอนที่ 9 - เข้าใจผิดว่าเป็น กลุ่มก้อน

ตอนที่ 10 - แต่ละคนก็อยู่ในโลกของความคิดตนเอง

ตอนท่ี่ 11 - เป็นเพียงเรื่องราวของความคิดนึก