หากว่าได้เพียรฟังธรรมแล้ว แต่อาจจะสะสมปัจจัยในการฟังธรรมมาน้อยในอดีตชาติ จึงทำให้ปัญญายังไม่เกิด ดังนั้น ผู้ที่ไม่มีปัญญาไม่สามารถระลึกได้ว่าไม่ใช่คน สัตว์ บุคคล ก็จะต้องทนทุกข์ไปกับอวิชชา อกุศล และกิเลส ไปไม่รู้ว่าอีกกี่แสนโกฏิกัปป์ จนกว่าปัจจัยจะถึงให้ปํญญาเกิดได้จึงจะพ้นจากความทุกข์ได้ ใช่หรือไม่คะ

ขอบคุณค่ะ

การเพียรฟังพระธรรมเป็นการสะสมอบรมปัญญาไปทีละเล็กทีละน้อย แม้ในอดีตเราสะสมมาน้อย ในชาตินี้เราก็เริ่มสะสมให้ค่อยๆ มากขึ้นได้ ถ้าสังขารขันธ์ปรุงแต่งเพียงพอที่จะให้ระลึกรู้ได้ว่าเป็นเพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ที่กำลังปรากฎ ไม่ใช่สัตว์บุคคล ขณะนั้นก็เริ่มรู้ เมื่อสะสมมากขึ้น อวิชชาและอกุศลทั้งหลายก็ค่อยๆ ลดลง แต่ทั้งหมดก็เป็นเพียงธรรมะอย่างหนึ่งเท่านั้นจริงๆ

ขออนุโมทนาครับ