ถ. เมื่อเช้าเดินผ่านท่าน้ำได้กลิ่นเหม็นตลอดเวลา ก็ทำความรู้สึกว่า นี่เป็นกลิ่น แต่สติตามไม่ค่อยทัน

สุ. อย่างหนึ่งที่ไม่อยากจะให้คิดเลย คือ ไม่ทัน ไม่จำเป็นต้องทันอะไรเลย สภาพธรรมกำลังปรากฏ เมื่อยังไม่ประจักษ์ความเกิดดับ ไม่ต้องใช้คำว่า ทันอะไรทั้งนั้น แต่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ

ถ. ระลึกแล้ว ทนไม่ไหวเลย

สุ. ไม่ใช่ระลึกให้ทน ระลึกให้รู้ จุดประสงค์เคลื่อนไปอีกแล้ว

ถ. ถ้ารู้แล้วเกิดอาการออกมาอีก

สุ. ทุกอย่างที่เกิด มีเหตุปัจจัยจึงเกิด เพราะฉะนั้น สติให้รู้ ไม่ใช่ว่าสติ ทำให้หมดเหตุปัจจัยนั้น เมื่อเหตุปัจจัยที่จะให้กลิ่นนั้นมี ไม่ใช่ให้สติระลึกเพื่อดับ เหตุปัจจัยไม่ให้มีกลิ่น นั่นไม่ใช่จุดประสงค์ แต่จุดประสงค์ของการศึกษาธรรม การ ฟังธรรม หรือแม้ในขณะที่สติเกิด ก็เพื่อ รู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ

ถ. อย่างนั้นต้องรู้เฉยๆ ...

สุ. เวลาที่สติเกิด ปัญญายังไม่ชัด อย่าลืมคำนี้ ขณะที่กำลังเจริญอบรมด้วยการฟังแล้วฟังอีก กี่ชาติกี่ครั้งก็ตามแต่ แต่เวลาที่สติระลึกจริงๆ ปัญญาไม่สามารถที่จะรู้ชัดทันทีได้ เพราะฉะนั้น อีกกี่กัปจะทันทีได้

ปัญญาจะเจริญเมื่อไร

ปัญญาต้องเจริญในขณะที่สติระลึก เหมือนในขณะนี้ อย่าลืม สติระลึกสิ่งที่กำลังปรากฏเหมือนในขณะนี้ และปัญญาจะค่อยๆ เกิดพร้อมกับสติที่กำลังระลึกจนกว่าจะเป็นความรู้ชัด สามารถที่จะแทรกคั่น อย่างระลึกที่แข็ง ยังไม่ถึงเสียงปรากฏ ขณะที่สติกำลังระลึกลักษณะที่แข็ง ปัญญาที่เคยไม่รู้จะค่อยๆ เจริญจนเป็นความรู้ชัดก่อนที่จะรู้เสียง จึงจะเป็นการอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 1241

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ