- เห็นเกิดขึ้นแล้ว ดับไปแล้ว เราอยู่ที่ไหน ได้ยินเกิดขึ้นแล้ว และ ดับไปแล้ว เราอยู่ที่ไหน เพราะ ดับไปแล้ว

- ทุกอย่างเกิดดับ ตามเหตุปัจจัยแต่ละหนึ่ง แต่ค่อยๆ เข้าใจรู้ได้ ด้วยการฟัง อบรมปัญญา ค่อยๆ รู้ ค่อยๆ เข้าใจต่อไป

- ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง ก็จะไม่มีโอกาสได้เข้าใจพระธรรมได้เลย

- พูดคำว่าทาน เข้าใจจริงหรือเปล่า ว่า ทาน คืออะไร ทานหมายถึงการให้ ซึ่งเป็นเจตนาที่ สละประโยชน์กับผู้อื่น แต่ เพียงเท่านี้ เข้าใจลึกซึ้งหรือยัง แต่ ความลึกซึ้ง คือ ถ้าไม่มีจิต จะให้ได้ไหม เพราะฉะนั้น ให้เข้าใจว่าเป็นแต่เพียงธรรมเป็นไป

- ที่คิดว่ามีสมบัติมากมาย มีสิ่งต่างๆ มากมาย ก็เพียงแค่ จิตรู้อารมณ์ในสี ในเสียง แค่นั้น เหมือนถูกนายมายากลหลอกลวง

-ไม่ว่าฟังธรรมเรื่องอะไร ให้เข้าใจความจริง คือ ความจริงในขณะนี้เอง ที่เป็นเพียงธรรม

-ประโยชน์ชาติหนึ่งที่เกิดมา ก็เพื่อเข้าใจความจริงในขณะนี้ โดยเริ่มจากการฟัง เป็นสำคัญ

-ธรรมที่ถูกต้อง ไม่ใช่คิดเอง แต่ เข้าใจพระธรรมแต่ละคำ ให้เข้าใจ จากการฟังพระธรรมที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดง

- มีการบ้านนะคะ คือ ฟังแล้ว ฟังอะไร ไตร่ตรอง การบ้าน คือ ให้เข้าใจว่าเป็นธรรมเท่านั้น

- การฟังพระธรรมเพื่อให้เข้าใจถูก เห็นถูก ไม่ใช่เพื่อเป้นพระโสดาบัน โดยที่ไม่รู้อะไร

- การให้ทาน การให้ ให้สิ่งที่เป็นประโยชน์ และ ต้องถามน้อมเข้ามาในตนว่า ให้บ่อยไหม

- ขณะที่เข้าใจขึ้น ขณะนั้นกำลังชำระล้างสิ่งสกปรก ทีละน้อย จนหมดสิ้นในอนาคตได้

- ถ้าเพียงสละวัตถุภายนอกไม่ได้ แล้วจะสละความยึดถือว่าเป็นเรา ที่เป็นกิเลสอย่าง ละเอียดได้อย่างไร

- คนดี เป็นอย่างไร คือค่อยๆ ดีขึ้น ไม่ใช่เปลี่ยนแปลงทันที แต่ ดีในที่นี้ คือ ดี เพราะ ค่อย จากที่ไม่รู้ ก็คือ รู้ขึ้น เข้าใจขึ้น แม้แต่เข้าใจว่าเป็นธรรม

- เห็นขณะนี้ เห็นด้วยความรู้ หรือ ด้วยความไม่รู้ ทุกคนต้องตอบเองได้

- ถ้าบอกว่ารู้แล้ว ก็ไม่ต้องฟัง แต่เพราะ ไม่รู้จึงต้องฟัง เพื่อให้ค่อยๆ รู้ขึ้น

- ไม่มีอะไร พ้นจาก ตา หู จมูก ลิ้น กาย และ ใจ วันนี้ พ้นจากสิ่งเหล่านี้ไหม คะ แล้ว คุณไสย คืออะไร คุณไสย ทำให้เห็น ได้ยินได้ไหม กำลังคิดนึก คุณไสยทำให้คิดนึก หรือเปล่า กำลังโกรธ คุณไสยทำให้โกรธหรือเปล่า มีใคร ทำ คุณไสยพระอรหันตสัมมา สัมพุทธเจ้าได้ไหม

- แม้แต่การที่แต่ละท่านมานั่งตรงนี้ ทำไมคนอื่นไม่มา เพราะ ต้องสะสมบุญมาแต่ปางก่อน เพราะ มีเหตุปัจจัย ให้เป็นอย่างนั้น แม้แต่บางท่าน ได้ลงจากรถ และ ได้ยิน เสียงของรถ อีกคันเปิดธรรม แล้วรถคันนั้นก็ไป คนนั้นถึงกับ ขับรถตามไป นี่แสดงให้เห็นถึงเหตุปัจจัย ที่สะสมมาแตกต่างกัน ตามบุญที่ทำไว้แต่ชาติปางก่อน

- การจากโลกนี้ไป ไม่ใช่ ไม่รู้เหมือนดิม แต่ ยังสะสมความเข้าใจต่อไป ที่เรียกว่า อุปนิสสย โคจร โคจร หมุนไปเรื่อยๆ การฟังในขณะนี้ เป็นอุปนิสัย ทำให้ ต่อไปข้างหน้าก็ได้ฟัง พระธรรมอีกได้เข้าใจพระธรรมเพิ่มขึ้นอีก

- บางท่านซื้อรถใหม่ไม่เคยได้ฟัง เปิดวิทยุจากรถคันใหม่ ได้ยินได้ฟังธรรมในหนทางที่ถูก ทันที นี่แสดงถึงการสะสมมา คือ บุญที่เคนทำไว้แต่ชาติปางก่อน

- ถ้ามีความเข้าใจถูก มีหรือ จะเลือกในสิ่งที่ผิด ในหนทางที่ผิด ที่ไม่มีประโยชน์ ถาม รู้ว่าอกุศลไม่ดี แต่ทำไมยังเกิดได้ ตอบ ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ขณะนี้เห็นเกิด ใครทำให้เกิดได้ไหม ได้ยินเกิด ใครทำไม่ ให้เกิดได้ไหม คะ นี่ก็คือคำตอบ

- ฟังเพียงแค่นี้ เล็กน้อย จะให้ถ่องแท้ได้ไหม

- 45 พรรษา ที่ทรงแสง ฟังแค่ไหน ฟังครบหรือยัง และ เข้าใจแค่ไหน ในแต่ละคำ ที่สำคัญ เรามักถูกความเป็นตัวตน อยากจะรู้ อยากจะเข้าใจ อยากจะให้สติเกิด แต่ลืมว่า ธรรมเกิด จากเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำาจบังคับบัญชา ที่จะทำให้เข้าใจ หรือ ไม่เข้าใจ เพราะ ถ้าเข้าใจ จะไม่เดือดร้อนเลย ค่ะ เบาสบาย เพราะ เป็นไปตามเหตุปัจจัย เป็นไปตามธรรมปรุงแต่งเป็น ไป

- แต่ละคนก็มีอุปนิสัยแตกต่างกัน โอกาสในเรื่องอื่นมีมาก แต่ โอกาสในการฟังธรรมไม่มาก เท่า เพราะฉะนั้น การฟังธรรมมีค่าที่สุด และ ถ้าจากโลกนี้ไป ก็หมดโอกาสในการฟังใน ชาตินี้ และ ชาติอื่นๆ จะได้ฟังหรือเปล่าก็ไม่รู้

- มรณสติ คือ ระลึกถึงความตาย เพื่อที่จะอบรมปัญญา ด้วยการเห็นค่าของการได้ฟัง พระธรรม ชาตินี้ก็เติม อกุศลทุกวัน ก็ควรเติมความเข้่าใจพระธรรมไปบ้าง เพื่อสะสม อุปนิสัยต่อไป สะสมความเข้าใจต่อไปในชาติต่อๆ ไป

- เห็นเพื่อลืม ทุกอย่างชั่วคราว และก็ติดข้องในสิ่งทีชั่วคราว ในสิ่งที่เกิดและดับไป เพราะ ไม่รู้ แต่การจะรู้ และ ค่อยๆ ละจริงๆ ต้องอบรมปัญญาอย่างยาวนาน ค่อยๆ เข้าใจว่าเป็นแต่ เพียงธรรม

-ขณะนี้ เดี๋ยวนี้ อยู่คนเดียวหรือเปล่า คะ ก็ต้องเข้าใจว่า จิตเกิดขึ้นหนึ่งขณะ จะพร้อมกัน สองขณะไม่ได้ เกิดขึ้นทำกิจนั้นแล้วดับไป ไม่มีเรา ไม่มีใคร

-ขณะหลับ ไม่รู้อะไรทั้งสิ้น เป็นอะไรก็ไม่รู้จัก แต่ พอตื่น ก็ติดข้องทันที เห็นกำลังของกิเลส และ ให้เห็นคุณค่าของพระธรรม ที่จะไม่ประมาทในการอบรมปัญญาต่อไป

- ศึกษาธรรมคืออะไร ถ้าเริ่มเข้าใจว่า ธรรมคือเดี๋ยวนี้ นั่นคือ เริ่มศึกษาธรรม ค่ะ ศึกษาอะไร ศึกษาความจริงของสภาพธรรมที่มีจริงในขณะนี้

-บนสวรรค์ มี ศาลาสุธรรมา ที่ฟังพระธรรม แต่ เมื่อไปอยู่บนสวรรค์จะไปหรือเปล่า ก็ตามการ สะสม เพราะฉะนั้น สะสมกันตั้งแต่โลกนี้

- มาโลกนี้ ก็สะสมสิ่งต่างๆ มา ในจิต และ จากไปก็สะสมสิ่งต่างๆ ไปกับจิต ทรัพย์สมบัติ พ่อแม่ พี่น้อง ที่คิดว่าอะไรสำคัญ เอาไปไม่ได้เลย ควรที่จะสะสมปัญญา ความเข้าใจ พระธรรมต่อไป

ขออนุโมทนา

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

- ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง ก็จะไม่มีโอกาสได้เข้าใจพระธรรมได้เลย

ขออนุโมทนาในกุศลจิตทุกๆ ท่านค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนา อ. ผเดิม ครับ

เป็นลาภอันประเสริฐยิ่ง ที่มีโอกาสได้รับรสพระธรรมอันบริสุทธิ์บริบูรณ์ โดยความ อุปการะเกื้อกูลของ ชาว มศพ. ทุกท่าน

สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ และขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งค่ะ

อนุโมทนาครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และ ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ

ยินดีในกุศลจิตครับ