จากที่ได้ฟังการสนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ ในช่วงเช้าของวันนี้ มีเรื่องนึงที่ผมยังไม่เข้าใจเกี่ยวกับศีล จึงอยากจะเรียนถามว่า แท้ที่จริงแล้ว ศีลคืออะไรครับ?

การศึกษาเรื่องศีลในพระไตรปิฎกและอรรถกถามีหลากหลายนัยในบางแห่งคำว่า ศีล หมายถึงกุศลอย่างเดียว ในบางแห่งมีความหมายกว้างกว่านั้น และในวิสุทธิมรรคและปฏิสัมภิทามรรคท่านอธิบายไว้โดยละเอียดเช่นท่านตั้งหัวข้อว่าดังนี้ อะไรเป็นศีล ? ที่เรียกว่าศีล เพราะอรรถว่ากระไร ? อะไรเป็นลักษณะ เป็นรส เป็นปัจจุปัฏฐาน เป็นปทัฏฐานของศีลนั้น ? ศีลมีอานิสงส์อย่างไร ? ศีลนั้นมีกี่อย่าง ? อะไรเป็นความเศร้าหมอง และอะไรเป็นความผ่องแผ้วของศีลนั้น ?

ขอเชิญคลิกอ่าน อกุศลศีล

ผมเป็นเจ้าของคำถามเรื่องศีลในวันนั้น จึงขอแสดงความเข้าใจดังนี้ ทีแรกผมเข้าใจว่าศีลมี ห้าข้อ คือศีลห้า คือเว้น ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ผิดในกาม พูดเท็จ ดึ่มสุรา แต่ท่านอธิบายว่าศีล แปลว่าปรกติ มีสามคือ กุศลศีล อกุศลศีล และอพยากตศีล เมื่อเข้าใจว่าศีลคือศีลห้าที่เราใด้ยินอยู่บ่อยๆ คือการเว้น จึงทำไห้การศึกษาธรรมผิดไปจากคำที่ว่าทุกสิ่งเป็นธรรม เพราะเมื่อมีเว้นก็เหมื่อนมีตัวตนที่จะเว้นซึงผิด เมื่อศีลคือ ปรกติ กุศลหรืออกุศล ทุกสิ่งก็เป็นธรรม การศึกษาก็จะถูกต้อง ผมเดาเอาว่าทุกท่านเมื่อพูดถึงศีลก็จะเข้าใจว่ามี ห้า จึงทำให้มีการไม่เข้าใจเกิดขึ้น เมื่อทุกอย่างเป็นธรรมการศึกษาก็เข้าร่องเข้ารอย การที่จะชนะ เกิดแก่เจ็บตายก็มีได้ ครับเพราะฉะนั้นเมื่อจะศึกษา ศีลมีสาม ส่วนศีลห้านั้นเป็นหน้าทีของวิรตรีเจตสิก ที่ทำหน้าที่เว้นทางกาย วาจา และใจ เพื่อกุศลศีลเกิด ครับ

สาธุ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา เล่ม ๒ ภาค ๓ ตอน ๓ - หน้าที่ 425

๑. สีลวเถรคาถา

ศีลเป็นกำลังหาที่เปรียบมิได้ เป็นอาวุธอย่างสูงสุด เป็นอาภรณ์อันประเสริฐ

เป็นเกราะอันน่าอัศจรรย์ ศีลเป็นสะพาน เป็นมหาอำนาจ เป็นกลิ่นหอม อย่างยอด-

เยี่ยม เป็นเครื่องลูบไล้อันประเสริฐ บุคคลผู้สมบูรณ์ด้วยศีล ย่อมหอมฟุ้งไปทั่วทุกทิศ

ศีลเป็นเสบียงอันเลิศ เป็นเสบียงเดินทางชั้นเยี่ยม เป็นพาหนะอันประเสริฐยิ่งนัก

เป็นเครื่องหอมฟุ้งไปทั่ว อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนา

ขอบคุณและขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ