ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
วิจิกิจฉาเจตสิก และ อุทธัจจเจตสิก เกิดกับจิตที่เป็นโมหมูลจิต ซึ่งสำหรับ วิจิกิจฉานั้น เป็นสภาพธรรมที่ลังเลสงสัย และเป็นสภาพธรรมที่เป็นดั่งตะปูตรึงใจ ที่จะไม่ให้เกิดความเจริญขึ้นของกุศลธรรม เมื่อว่าโดยความหยาบแล้ว วิจิกิจฉาเจตสิกที่เกิดกับโมหมูลจิต มีความหยาบกว่าโมหมูลจิตที่มีอุทธัจจเจตสิกเกิดร่วมด้วย ครับ
ด้วยเหตุว่า พระโสดาบัน สามารถละโมหมูลจิตที่เกิดกับวิจิกิจฉาเจตสิกได้ แต่ พระโสดาบัน ยังไม่สามารถที่จะละโมหมูลจิตที่เกิดกับอุทธัจจเจตสิกได้ พระอรหันต์เท่านั้นที่จะละโมหมูลจิตที่เกิดร่วมกับอุทธัจจเจตสิกได้ แสดงให้เห็นถึงความละเอียดของกิเลสที่เป็นโมหะ ที่มีอุทธัจจเจตสิกเกิดร่วมด้วย ละเอียดกว่าส่วนโมหมูลจิตที่มีวิจิกิจฉาเกิดร่วมด้วยที่เป็นความลังเลสงสัยหยาบกว่า เพราะเป็นเครื่องกั้นและเป็นตะปูตรึงใจที่ไม่สามารถที่จะอบรมปัญญาได้ และไม่สามารถทำให้บรรลุธรรมได้เลย พระโสดาบันจึงละกิเลสที่หยาบคือวิจิกิจฉาได้แล้ว แต่ยังละความฟุ้งซ่านไม่ได้ ครับ
เชิญคลิกฟังที่นี่ครับ
โมหมูลจิตวิจิกิจฉาสัมปยุตต์ - โมหมูลจิต อุทธัจจสัมปยุตต์
ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา
ขอบคุณ อ.ผเดิมมากครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง พระธรรมที่ทรงแสดงในส่วนที่เป็นอกุศลจิตประเภทต่างๆ นั้น ก็เพื่อความเข้าใจถูก เห็นถูกตามความเป็นจริง เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา และขณะที่อกุศลจิตเกิดขึ้นเป็นไปนั้นย่อมไม่ดี ไม่นำคุณประโยชน์มาให้เลยแม้แต่น้อย และที่สำคัญตราบใดก็ตามที่ยังไม่ใช่พระอริยบุคคล อกุศลจิตก็ยังมีอยู่ครบ แต่ถ้าเป็นพระอริยบุคคลแล้ว ท่านก็สามารถดับได้ตามลำดับขั้นจนกระทั่งสูงสุดถึงความเป็นพระอรหันต์ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างหมดสิ้นไม่มีกิเลสใดๆ เกิดขึ้นอีกเลย ไม่มีอกุศลจิตแม้แต่ประเภทเดียวเกิดขึ้นอีกเลย นี้คือความเป็นจริง
ความลังเลสงสัยในสภาพธรรม (วิจิกิจฉา) เป็นสภาพธรรมที่มีจริง ตราบใดที่ยังไม่ใช่พระโสดาบันบุคคลก็ยังละไม่ได้ ส่วนอุทธัจจะซึ่งเป็นความฟุ้งซ่าน ไม่สงบ ตราบใดที่ยังไม่ใช่พระอรหันต์ ก็ยังมีอยู่ เพราะเป็นสภาพธรรมที่เกิดร่วมกับอกุศลจิตทุกประเภท ซึ่งเมื่อรู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอรหันต์แล้ว ไม่มีกิเลสใดๆ เกิดขึ้นอีกเลย เป็นผู้ห่างไกลจากกิเลสโดยประการทั้งปวง ครับ
...ขออนุโมทนาในกศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...