ธรรมอันเป็นที่พึ่งของชนทั้งหลาย คือ นิพพาน ผู้ดับกิเลสได้หมดสิ้น ไม่เป็นไปในอำนาจของมาร ไม่ต้องเดินไปในทางของมาร พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ทั้งหลายทรงชนะมารทุกประการ

มาร : ทำให้ตาย เป็นข้าศึก ธรรมที่ขัดขวางคุณความดี ประกอบสัตว์ไว้ในสังสารวัฏ

ต้องรู้จักมาร จึงจะพ้นจากมารได้

ความเข้าใจเป็นที่พึ่ง เพราะเข้าใจสิ่งที่มีถูกต้อง เข้าใจเมื่อไหร่ เป็นที่พึ่งเมื่อนั้น มีพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งเมื่อเข้าใจจริงๆ มีพระธรรมเป็นที่พึ่ง

หลงสุขในขันธ์ ติดข้อง เพลิดเพลินอยู่ ขันธ์ที่เกิดทั้งหมดนั้นแหละเป็นมาร เมื่อขันธ์ยังเป็นไปอยู่ไม่สามารถถึงนิพพานได้

คนส่วนใหญ่ชอบกิเลส ไม่เห็นว่าเป็นมาร สนุก อร่อย ดี จะเห็นว่าเป็นมารได้อย่างไร กว่าจะเห็นกิเลสมารนั้นไม่ง่ายเลย

มารขัดขวางความรู้ ขัดขวางความเข้าใจ ขัดขวางความดี

ขณะนี้มีมารไหม? ขณะที่อกุศลเกิดขึ้นเป็นกิเลสมารแน่นอน

ถ้าไม่มีขันธ์ ๕ จะมีมารไหม?

นอกจากนิพพานแล้ว ทุกอย่างที่เกิดดับเป็นมาร เป็นโทษ

ฟังธรรมะเพื่อเข้าใจธรรมะและเห็นภัยของการเกิด สำคัญว่าขณะนี้เป็นธรรมะ เข้าใจไหม? ภัยอื่นๆ ยังปรากฏ แต่อวิชชาความไม่รู้นั้นเงียบสนิท ไม่เห็นเลย ยังทับถมเป็นอวิชโชฆะ

อริยสัจ ๔ โลภะเป็นสิ่งที่ต้องละ ตัวตนที่อยากเข้าใจ อยากหมดกิเลสนั้นแหละน่ากลัว

ฟังธรรมะเพื่อรู้จักตัวธรรมะจริงๆ ที่ขณะนี้ยังไม่รู้จัก ขณะอยากไม่สามารถเข้าใจธรรมะ ปิดกั้น ปัญญาคือความใส่ใจที่จะเข้าใจซึ่งเลือกไม่ได้เลย เป็นหนทางของอนัตตาโดยตลอด

อาศัยการฟังธรรมะ รู้ประโยชน์ว่าสะสมปัจจัยให้เข้าใจถูกเพิ่มขึ้นๆ เป็นที่พึ่งในยามที่อกุศลถาโถมเข้ามา "เจริญกุศลท่ามกลางอกุศล"

สนทนาธรรม มศพ. ส. ๑๗ มี.ค. ๖๑

กราบบูชาคุณท่านอ.สุจินต์ บริหารวนเขตต์และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านค่ะ

ความเข้าใจเป็นที่พึ่ง เพราะเข้าใจสิ่งที่มีถูกต้อง เข้าใจเมื่อไหร่ เป็นที่พึ่งเมื่อนั้น มีพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งเมื่อเข้าใจจริงๆ มีพระธรรมเป็นที่พึ่ง

กราบขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ

สาธุครับ

ยินดีในกุศลจิตครับ