ฟังธรรมแล้ว ใช้คำให้เข้าใจ จะไม่ใช้คำว่า ธรรม ใช้คำว่า สิ่งที่มีจริง เข้าใจได้ หรือไม่ หรือว่าไม่เข้าใจคำว่า สิ่งที่มีจริง ต้องใช้คำว่า ธรรม หรือ ใช้คำว่า ธรรม แล้วไม่เข้าใจ ต้องใช้คำว่า ธรรมชาติ นั่นคือ เราไปติดคำ ที่เราคิดว่าถูก หรือเราเข้าใจได้ แต่จริงๆ แล้ว จะใช้ภาษาอะไรก็ตาม แต่ไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงลักษณะที่แท้จริงของสภาพธรรมนั้นได้ ลักษณะนั้นเป็นธรรม คือ เป็นสิ่งที่มีจริง เราเป็นคนไทยจะใช้ภาษาอะไรที่จะทำให้สามารถเข้าใจถึงสิ่งที่มีจริงๆ ในขณะนี้ได้ ใช้คำว่า สิ่งที่มีจริง กำลังปรากฏ เข้าใจได้ หรือไม่

ธรรม คือ สิ่งที่กำลังปรากฏ เช่น ทางตา มีสิ่งที่กำลังปรากฏ จะต้องเข้าใจในลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ และสภาพที่สามารถเห็นสิ่งนั้นได้ นี่คือความเข้าใจธรรม ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ เข้าใจว่า ไม่ใช่อยู่ที่อื่นเลย แต่อยู่ที่เดี๋ยวนี้ ฟังไป เข้าใจไป ทีละเล็กทีละน้อยว่าขณะนี้เป็นธรรม มิฉะนั้น จะไปเรียนอะไร จะไปรู้อะไร จะไปเข้าใจอะไร ถ้าไม่เข้าใจสิ่งที่กำลังมี กำลังปรากฏในขณะนี้ให้ถูกต้องในความเป็นธรรมของสิ่งนั้น

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 1

เริ่มต้นเข้าใจว่าธรรมคืออะไร