1. ฌานและญาณ สองคำนี้มีความหมายต่างกันอย่างไร

2. คำว่า ฌาน มักใช้กับสมถภาวนาขั้นต่างๆ แต่สำหรับวิปัสสนาภาวนาจะใช้คำว่า วิปัสสนาญาณขั้นต่างๆ ลักขณูปนิชฌานเป็นการอบรมวิปัสสนา เหตุใดจึงไม่ เรียกว่า ลักขณูปนิชญาณ

๑. ญาณ คือ ปัญญา ปัญญาจะเกิดร่วมกับโสภณจิตเท่านั้น ฌาน คือ สภาพที่เพ่ง หรือเผาปฏิปักษ์ธรรม มีวิตก วิจาร เป็นต้น จะเกิดร่วมกับกุศล หรืออกุศลก็ได้

๒. คำว่า ฌาน ที่มาในพระบาลีบางครั้งหมายถึงสมถภาวนา บางครั้งหมายถึง วิปัสสนาภาวนาเหตุที่ไม่เรียกลักขณูปนิชฌาน เพราะในที่นั้นใช้คำว่าวิปัสสนา ซึ่งมีความ หมายเหมือนกัน

ขออนุโมทนาครับ