อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต ปฐมปัณณาสก์

ข้อ ๒๘๕ มีข้อความว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เราไม่สรรเสริญความปฏิบัติผิดของคน ๒ จำพวก คือ คฤหัสถ์ ๑ บรรพชิต ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย คฤหัสถ์หรือบรรพชิตปฏิบัติผิดแล้ว ย่อมไม่ยังกุศลธรรมที่นำออกให้สำเร็จได้ เพราะเหตุแห่งการทำความปฏิบัติผิด

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เราสรรเสริญ ของคน ๒ จำพวก คือ คฤหัสถ์ ๑ บรรพชิต ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย คฤหัสถ์หรือบรรพชิตปฏิบัติชอบแล้ว ย่อมยังกุศลธรรมที่นำออกให้สำเร็จได้ เพราะเหตุแห่งการทำความปฏิบัติชอบ

ขึ้นอยู่กับเหตุหรือเปล่า เพราะเหตุแห่งการทำความปฏิบัติชอบ ข้อปฏิบัติของท่านเป็นข้อปฏิบัติชอบ หรือว่าเป็นข้อปฏิบัติผิด เป็นสิ่งที่ท่านจะได้ตรวจสอบเพื่อประโยชน์ของท่านเอง ถ้าสติระลึกรู้สภาพธรรมที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ปฏิบัติชอบ หรือว่าปฏิบัติผิด

จิตกำลังมีโลภะ มีความชอบใจ ไม่ใช่ตัวตน รู้ว่าเป็นแต่เพียงนามธรรมชนิดหนึ่ง การระลึกเช่นนี้ เป็นการปฏิบัติชอบ หรือว่าเป็นปฏิบัติผิด

ผู้ที่เจริญสติปัฏฐานเป็นปกติ ทำให้รู้สภาพธรรมละเอียดขึ้น ไม่ว่าจะพูดอย่างไร จะทำอย่างไร จิตจะเป็นอย่างไร สติก็รู้ในสภาพที่ควรและไม่ควร สภาพใดเป็นสิ่งที่ควรจะละ ควรจะเว้น สติก็เกิดขึ้นรู้ แล้วก็ละ แล้วก็เว้น เป็นการขัดเกลา เป็นการละคลายกิเลส พร้อมกับการเจริญสติปัฏฐานที่รู้ว่าสภาพนั้นๆ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ซึ่งเป็นหนทางที่จะดับกิเลสทั้งหมดเป็นสมุจเฉทได้

แต่ไม่ใช่ว่า ท่านไม่มีสติที่จะระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมตามปกติตามความเป็นจริงเลย ก็จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นพระอริยบุคคลโดยไม่รู้สภาพธรรม เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ในเมื่อขณะเห็นก็ไม่รู้ ขณะได้ยินก็ไม่รู้ ขณะได้กลิ่นก็ไม่รู้ ขณะรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสก็ไม่รู้ว่าไม่ใช่ตัวตน และจะไปรู้แจ้งพระนิพพานได้อย่างไร โดยไม่รู้สภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริง ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 226