วิปัสสนาญาณที่ 10 คือความรู้ชัดในการพิจารณาทบทวน ปฏิสังขาญาณ

เมื่อปัญญาเกิดขึ้นซึ่งต้องการที่จะเป็นอิสระพ้นออกจากนามและรูป และความต้องการนั้นมีกำลังมากยิ่งขึ้น ปัญญานั้นก็จะน้อมไปเพื่อพิจารณาซ้ำแล้วซ้ำอีกในสามัญญลักษณะทั้ง 3 ของสังขารธรรม คือ ความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ และ อนัตตา (ไม่ใช่ตัวตน) เมื่อปัญญารู้ชัดลักษณะที่ไม่เที่ยงของสังขารธรรม (ธรรมที่ปรุงแต่งเกิด) ทั้งหมดที่เกิดดับ ปัญญาก็จะเห็นธรรมนั้นเป็นของที่ไร้ซึ่งความปลอดภัย เป็นของชั่วคราวที่ผ่านไปอย่างรวดเร็ว ไม่ทนอยู่ได้ แปรเปลี่ยนได้ ไม่มั่นคง และ ไม่ใช่ที่พักพึง เมื่อปัญญารู้ชัดลักษณะของทุกข์ในสังขารธรรมที่เกิดดับ ปัญญาก็จะเห็นสังขารธรรมนั้น เช่น เป็นการกดขี่บีบคั้นอย่างไม่ขาดสาย เสมือนสิ่งที่ถูกคุกคามโดยไม่มีที่หลบหลีก เป็นสิ่งที่รักษาให้หายไม่ได้ เป็นความอันตราย เป็นสิ่งที่ไม่น่าปรารถนา ไม่มีค่าที่จะยึดถือ เมื่อปัญญารู้ชัดในลักษณะของอนัตตาในสังขารธรรมที่เกิดดับ ปัญญาก็จะเห็นสังขารธรรมนั้นว่า เป็นสิ่งที่ว่างเปล่า เป็นของไร้ประโยชน์ เป็นสิ่งที่ไม่สามารถครอบครอง บังคับทำให้เกิดขึ้นไม่ได้ ปัญญาที่รู้ชัดในลักษณะทั้ง 3 ของสังขารธรรม นี้คือ ความรู้ชัดในการพิจารณาทบทวน ปฏิสังขาญาณ

ข้อความนี้แปลจาก ...The Stages of Vipassana - 10th stage of vipassana nana

อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์

1. วิปัสสนาญาณที่ 1 .....กดลิ้งค์

2. วิปัสสนาญาณที่ 2 .....กดลิ้งค์

3. วิปัสสนาญาณที่ 3-1 .....กดลิ้งค์

4. วิปัสสนาญาณที่ 3-2 .....กดลิ้งค์

5. วิปัสสนาญาณที่ 4 .....กดลิ้งค์

6. วิปัสสนาญาณที่ 5 .....กดลิ้งค์

7. วิปัสสนาญาณที่ 6 .....กดลิ้งค์

8. วิปัสสนาญาณที่ 7 .....กดลิ้งค์

9. วิปัสสนาญาณที่ 8 .....กดลิ้งค์

10. วิปัสสนาญาณที่ 9 .....กดลิ้งค์

11. วิปัสสนาญาณที่ 10 .....กดลิ้งค์

12. วิปัสสนาญาณที่ 11 .....กดลิ้งค์

13. วิปัสสนาญาณที่ 12 .....กดลิ้งค์

14. วิปัสสนาญาณที่ 13 .....กดลิ้งค์

15. วิปัสสนาญาณที่ 14 .....กดลิ้งค์

16. วิปัสสนาญาณที่ 15 .....กดลิ้งค์

17. วิปัสสนาญาณที่ 16 .....กดลิ้งค์

18. บทสรุป .....กดลิ้งค์