อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ... พยากรณสูตร มีข้อความว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย การพยากรณ์อรหัต ๕ ประการนี้ ๕ ประการเป็นไฉน

คือ บุคคลย่อมพยากรณ์อรหัต เพราะความเป็นผู้เขลา เพราะความเป็นผู้หลง ๑

บุคคลผู้มีความปรารถนาลามก ผู้ถูกความปรารถนาครอบงำ ย่อมพยากรณ์อรหัต ๑

บุคคลย่อมพยากรณ์อรหัต เพราะความบ้า เพราะจิตฟุ้งซ่าน ๑

บุคคลย่อมพยากรณ์อรหัต ตามความสำคัญว่าได้บรรลุ ๑

บุคคลย่อมพยากรณ์อรหัตโดยถูกต้อง ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย การพยากรณ์อรหัต ๕ ประการนี้แล

ไม่ต้องถึงอรหัต เพียงผลที่ท่านกล่าวมาก็ควรพิจารณาแล้วว่า เป็นผลที่ถูกต้องหรือไม่ ซึ่งมีเหตุและผลที่จะตรวจสอบว่า เป็นญาณที่ถูกต้องหรือไม่ถูกต้องทั้งผลและเหตุ และไม่ใช่มีแต่ในครั้งนี้ แต่มีในครั้งโน้นทีเดียว มิฉะนั้นพระสูตรนี้คงจะไม่มีที่ว่า

ประการที่ ๑ บุคคลย่อมพยากรณ์อรหัต เพราะความเป็นผู้เขลา เพราะความเป็นผู้หลง ๑ เป็นไปได้ไหม ได้

บุคคลผู้มีความปรารถนาลามก ผู้ถูกความปรารถนาครอบงำ ย่อมพยากรณ์อรหัต ๑

เคยได้ยินใครบอกว่า ได้เป็นพระโสดาบันบ้าง หรือบรรลุโสฬสญาณ น่าคิดว่าเป็นการพยากรณ์เพราะเป็นผู้เขลา ๑ เพราะความเป็นผู้หลง ๑ หรือเพราะถูกความปรารถนาครอบงำ ๑

ความปรารถนานี้ยากเหลือเกินที่จะพรากออก ดูเหมือนว่าท่านปฏิบัติถูกๆ ผิดๆ อย่างไรก็ตาม ถ้ามีใครพยากรณ์ว่า ท่านเป็นพระโสดาบันบุคคล ก็รีบรับเอาทีเดียวด้วยความปรารถนาลามก ด้วยความปรารถนาที่จะเป็นพระโสดาบันบุคคล นี่เป็นสิ่งที่มีเพราะถูกความปรารถนาครอบงำก็เป็นได้ นอกจากนั้นยังมีบุคคลที่ย่อมพยากรณ์อรหัตเพราะความบ้า เพราะจิตฟุ้งซ่าน หรือบุคคลย่อมพยากรณ์อรหัตเพราะความสำคัญว่าได้บรรลุ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 160

เปิดฟัง ... การพยากรณ์อรหัต