ความหมายของอนัตตา - ประตูทั้ง 4 ตอนที่ 1-11 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
โดย wittawat  14 เม.ย. 2562
หัวข้อหมายเลข 30644

ถาม: สติปัฏฐานมี ๔ ได้แก่ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน พระอรรถกถาจารย์เปรียบ ๔ หัวข้อนี้ เหมือนกับประตูทั้ง ๔ ด้านของเมือง หันไปทางทิศตะวันออก ๑ ทิศตะวันตก ๑ ทิศเหนือ ๑ และทิศใต้ ๑ ผู้คนสัญจรไปสู่กลางเมืองก็ต้องโดยทางใดทางหนึ่งใน ๔ ประตูนี้ มีอาจารย์ยุคปัจจุบันกล่าวว่าสามารถใช้ประตูใดประตูหนึ่งก็ได้เข้าสู่เมือง คือเพียงสติปัฏฐานเดียวก็เพียงพอ ไม่จำเป็นต้องเกิดทั้ง ๔ เพียงกายานุปัสสนาสติปัฏฐานก็เพียงพอ ไม่ทราบว่าสติปัฏฐานเพียง ๑ สามารถที่จะถึงนิพพานได้หรือไม่

อ.สุจินต์: การอบรมเจริญปัญญาเป็นสิ่งที่ละเอียดมาก ไม่ใช่ว่าใครจะอ่านคัมภีร์อรรถกถาแล้วก็จะอบรมได้ตามนั้นทั้งหมด ประตูอยู่ที่ไหน ถ้าบุคคลไม่รู้จักว่าประตูอยู่ที่ไหน เขาจะผ่านเข้าไปในประตูนั้นได้ไหม

ถาม: ประตูคือ กาย เวทนา จิต ธรรม

อ.สุจินต์: รู้อะไรผ่านทางกายปสาทรูป ควรที่จะพิจารณาความจริงทุกประการโดยละเอียด ไม่ว่าจะจำแนกโดย ขันธ์ อายตนะ ธาตุ หรือ อริยสัจจะ ว่าไม่ใช่เป็น บุคคล หรือตัวตน สังขารธรรม (ความจริงที่ปัจจัยปรุงแต่งแล้ว) ปรากฏในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นนาม (ความจริงที่น้อมไปรู้ในอารมณ์) หรือรูป (ความจริงที่ไม่ได้รู้สิ่งใดเลย) ซึ่งเราอาจจะเข้าใจโดยปริยัติ แต่นั่นไม่ใช่การเข้าใจตรงลักษณะความไม่ใช่ตัวตนของนามและรูป ถ้าเป็นผู้ที่สนใจฟังธรรม ซึ่งปัญญาขั้นปริยัติเกิดได้จากการฟัง อาจจะไม่สงสัยเรื่องรูปว่าเป็นสิ่งที่มีจริง รูปที่เกิดปรากฏผ่านทางตา เป็นเพียงสีที่แตกต่างกัน อาจจะไม่สงสัยเรื่องเสียงว่าเป็นรูปที่ปรากฏทางหู กลิ่นเป็นรูปที่ปรากฏทางจมูก รสเป็นรูปที่ปรากฏทางลิ้น เป็นต้น อาจจะไม่สงสัยว่านามเป็นจริง ว่าเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ที่แตกต่างกัน ความเข้าใจขั้นปริยัติสามารถทำให้เข้าใจสิ่งเหล่านี้ได้ แต่ถ้าไม่มีสติเกิดขึ้นรู้ลักษณะของนาม จะมีปัญญาที่จะรู้นามตรงตามความเป็นจริงว่านามเป็นสิ่งที่รู้อารมณ์, โดยความเป็นธาตุ, โดยความเป็นธรรมที่รู้ ได้อย่างไร กายานุปัสสนาสติปัฏฐานอย่างเดียวจะรู้ลักษณะของนามได้อย่างไร

ผู้ที่อบรมเจริญปัญญาควรที่จะระลึกลักษณะของนามในขณะที่กำลังเห็น ซึ่งสามารถที่จะพิจารณาศึกษาลักษณะว่าเป็นลักษณะหนึ่งที่กำลังรู้อารมณ์ (รู้สิ่งที่ปรากฏทางตา) เมื่อได้ยิน สามารถที่จะระลึกได้ยินได้ และสามารถที่จะเข้าใจได้ว่าเป็นเพียงความจริงที่กำลังได้ยินเสียง ผู้ที่อบรมเจริญสติปัฏฐานควรศึกษาและพิจารณาบ่อยๆ เนืองๆ ถึงลักษณะของนาม ซึ่งรู้อารมณ์ผ่านทางทวารทั้ง ๖ จึงจะทำให้สามารถเข้าใจนามตามที่เป็นจริงได้ เมื่อปัญญารู้ถูกว่ามีนามซึ่งยังไม่รู้มาก่อน ปัญญาก็จะศึกษาและพิจารณานามเหล่านั้น และด้วยหนทางนี้ลักษณะของนามสามารถที่จะปรากฏชัดเจนว่าเป็นเพียงธาตุหนึ่งซึ่งรับรู้อารมณ์ ว่าเป็นความจริงอย่างหนึ่ง ว่าไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน บางคนพยายามที่จะระลึกเพียงลักษณะได้ยิน และไม่ได้ระลึกนามที่เห็น บุคคลนั้นจะเข้าใจลักษณะแท้จริงของธาตุรู้ขณะที่เห็นได้อย่างไร สามารถที่จะตรวจสอบตัวเองได้ว่านั่นไม่ใช่การอบรมเจริญปัญญาที่ถูกต้อง ปัญญาสามารถที่จะเจริญขึ้นโดยสติ (การระลึกรู้) ที่ระลึกศึกษาลักษณะของนามที่รู้สิ่งหนึ่งสิ่งใดผ่านทางปสาทรูป และผ่านทางใจ ถ้าปัญญาเข้าใจอย่างชัดใจในนามทั้งหมดที่ปรากฏ ถ้าเข้าใจนามโดยความเป็นธาตุที่รู้สิ่งที่ปรากฎ ก็จะเป็นการถ่ายถอนความสงสัยและความไม่เข้าใจในนามธรรม ปัญญาสามารถที่จะคมกล้าขึ้น สมบูรณ์ขึ้น เจริญยิ่งขึ้นได้ตามลำดับ แต่ถ้าจะพยายามที่จะรู้เพียงนามเดียว นั่นก็ชัดเจนว่ายังมีความไม่รู้และความสงสัยอยู่ในลักษณะของนามอื่นที่ผู้นั้นยังไม่ได้ระลึกศึกษา เพราะฉะนั้นความไม่รู้และความสงสัยว่านามนั้นเป็นธาตุที่รู้อารมณ์นั้นก็จะยังไม่หมดไป

ข้อความนี้ถูกแปลจาก.. The Meaning of Anatta - The four gates

ข้อความนี้แปลจาก...The Meaning of Anatta - Only a matter of thinking

คลิกเพื่ออ่านตอนอื่นๆ ... (หรือสามารถกดที่ tag ได้)

ตอนที่ 1 - ประตูทั้ง 4

ตอนที่ 2 - วิปัสสนาญาน

ตอนที่ 3 - เป็นรูปหรือที่เดิน

ตอนที่ 4 - เป็นอนัตตา (ไม่ใช่ตัวตน)

ตอนที่ 5 - พิจารณาสภาพธรรมที่มีจริงขณะนี้

ตอนที่ 6 - ขึ้นอยู่กับเหตุและปัจจัย

ตอนที่ 7 - ลำดับขั้นของวิปัสสนาญาน

ตอนที่ 8 - การดับวิจิกิจฉาและทิฏฐิ

ตอนที่ 9 - เข้าใจผิดว่าเป็น กลุ่มก้อน

ตอนที่ 10 - แต่ละคนก็อยู่ในโลกของความคิดตนเอง

ตอนท่ี่ 11 - เป็นเพียงเรื่องราวของความคิดนึก



ความคิดเห็น 2    โดย สิริพรรณ  วันที่ 15 เม.ย. 2562

กราบนอบน้อมพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นด้วยเศียรเกล้า พร้อมทั้งพระธรรม และพระอริยสงฆ์
เกิดมาในชาติหนึ่ง ได้ฟังพระธรรมที่ถ่ายทอดตรงตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงจากผู้ที่ศึกษาเข้าใจโดยละเอียดนั้น เป็นโอกาสที่ประเสริฐที่สุดในชาตินั้น ค่ะ

กราบแทบเท้าบูชาพระคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ขออนุโมทนาขอบคุณ คุณWITTAWAT ด้วยค่ะ

เชิญฟังเพิ่มเติมจากเสียงนี้ค่ะ...
ปัญญาที่แท้จริง รู้ชัด รู้จริง รู้ทั่ว และรู้แจ้ง

เจริญปัญญาจนรู้ชัด รู้ทั่ว ไม่ปนกัน

ต้องรู้ทั่ว ไม่ใช่รู้แต่รูป


ความคิดเห็น 3    โดย chatchai.k  วันที่ 12 ธ.ค. 2563

ขออนุโมทนาครับ