โอฆะ ๔.....และบุคคล ๗ จำพวก

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๑๓๔ บรรยายโดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ประการต่อไปก็เป็น อกุศลธรรมที่เป็น "โอฆะ ๔" ถ้าตราบใดที่ยังไม่บรรลุอริยสัจธรรมเป็นพระอริยบุคคล ก็ไม่พ้นไปจากห้วงน้ำของกิเลสซึ่งตัวท่านก็พิจารณาได้นะคะว่า ท่านมีแม่น้ำหรือว่ามีห้วงน้ำ ที่จะกั้นท่านให้จมอยู่ให้วนเวียนอยู่ในวัฏฏะมากมายสักเท่าไร

หรือว่าลดลงไป ละคลายลงไปได้แล้ว สำหรับองค์ธรรม หรือ สภาพธรรมที่ที่เป็น โอฆะก็เหมือนกับ อาสวะทั้ง ๔ ได้แก่ กาโมฆะ ๑ ภโวฆะ ๑ ทิฏโฐฆะ ๑ อวิชโชฆะ ๑ เพราะฉะนั้น ให้ทราบว่าทุกครั้งที่ กามาสวะ (หรือกามโอฆะ) กาโมฆะเกิดขึ้นทำให้ท่านไม่พ้นไปจาก การเกิด การตาย

ภวาสวะ หรือภโวฆะ เกิดขึ้น ไม่ทำให้ท่านพ้นไปจากการเกิด การตายเช่นเดียวกับ ทิฏโฐฆะและทิฏฐาสวะ อวิชโชฆะและอวิชชาสวะ

ในปุคคลาปัญญัติปกรณ์ อภิธรรมปิฎก ได้กล่าวถึงบุคคลจมน้ำ ๗ พวก

๗ พวกนี้ ก็เป็นพระอริยบุคคล ๔ พวก แล้วก็เป็นผู้ที่ไม่ใช่พระอริยบุคคลอีก ๓ พวก
สำหรับพระอริยบุคคล ๔ พวกนั้น คือ

พระโสดาบันบุคคลนั้น เปรียบเหมือนกับบุคคล ที่โผล่ขึ้นเหลียวมองดู

พระสกทาคามีบุคคลนั้น เปรียบเหมือนบุคคลที่โผล่ขึ้น แล้วว่ายต่อไป

พระอนาคามีบุคคลนั้น เปรียบเหมือนบุคคลที่โผล่ขึ้น แล้วว่ายไปถึงยังที่ตื้น พอที่จะหยั่งได้

ส่วนพระอรหันต์นั้น ซึ่งเป็นพระอริยบุคคลขั้นที่ ๔ เปรียบเหมือนบุคคลที่โผล่ขึ้น แล้วว่ายข้ามไปถึงฝั่ง ยืนอยู่บนบก จึงเป็นผู้พ้นจากห้วงโอฆะของความเกิด ความตาย

ผู้ที่ยังไม่บรรลุเป็นพระอริยบุคคล มี ๓ จำพวก คือ

๑. ผู้ที่จมแล้วไม่โผล่ ไม่โผล่เลย ยังจมอยู่ใต้น้ำ ได้แก่ คนที่เกิดมาแล้ว แวดล้อม พัวพัน หมกมุ่น อยู่แต่เฉพาะในอกุศลธรรม ฉะนั้น จึงเป็นบุคคลที่ จมแล้วไม่โผล่

๒. ส่วนอีกบุคคลหนึ่ง คือบุคคลจำพวกที่ ๒ นั้นโผล่ขึ้นแล้วจมลงอีก ได้แก่ ผู้ที่โผล่ขึ้นทำกุศลธรรม แต่ไม่เจริญกุศลอยู่เป็นนิจ

๓. ส่วนอีกบุคคลอีกประเภทหนึ่งนั้น ก็เป็นผู้ที่โผล่ขึ้นจากน้ำ แล้วหยุดอยู่ ไม่จมลงไปอีก ได้แก่ บุคคลที่เจริญกุศล แล้วไม่ประมาทเพียรเจริญกุศลสม่ำเสมอตลอดไป จนกว่าจะได้รู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นพระอริยบุคคล

ขออนุโมทนา

ขออุทิศกุศลแด่คุณพ่อ คุณแม่และสรรพสัตว์