ฟังธรรมเพื่ออะไรและปฏิบัติธรรมเพื่ออะไร

สนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ
วันที่ ๑๗ มิถุนายน ๒๕๕๐
ถอดเทป โดย
คุณย่าสงวน สุจริตกุล

คุณอร พอดีเห็นน้องยังสนใจคำว่า ปฏิบัติ ในฐานะอดีตผู้ปฏิบัติมาก่อนจะเรียนถามว่า เมื่อเริ่มต้นศึกษาจะให้ทราบว่า จริงๆ แล้วทุกอย่างเป็นธรรมและไม่มีตัวตน, สัตว์, บุคคล แต่ถ้ามีตัวตน, สัตว์, บุคคลไปปฏิบัติ ก็จะขัดกับลักษณะอนัตตา คำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ว่าลักษณะของสภาพธรรมสามัญลักษณะ คือ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา ไม่มีตัวตน, สัตว์, บุคคล มีแต่สภาพธรรมซึ่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ซึ่งถ้าไม่เข้าใจตรงนี้ เพราะสมัยที่ไปปฏิบัติ คนที่เขาสอนให้ปฏิบัติ เขาก็จะบอกว่าเรียนปริยัติ แล้วก็ปฏิบัติเพื่อให้เกิดปัญญา รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงโดยการไปปฏิบัติ ที่เราไปทำมา ในขณะนั้นก็ไม่มีใครมาบอกหรอกว่า ใช่หรือไม่ใช่ คือปัญญาของเราไม่รู้นี่ เขาก็บอกว่านี่เป็นคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เรียนจากพระไตรปิฎก ในการปฏิบัตินี้ให้อาจารย์เน้นเรื่องการปฏิบัติธรรมที่ถูกต้องจริงๆ ขอความกรุณาให้ละเอียดนิด เพื่อให้ผู้ที่ฟังใหม่และฟังเก่าอย่างหนูได้เข้าใจมากขึ้น

อาจารย์ ฟังธรรมเพื่ออะไรคะ

คุณอร เพื่อเข้าใจสิ่งที่มีจริง

อาจารย์ และปฏิบัติธรรมเพื่ออะไร

คุณอร ก็เพื่อให้เข้าถึงลักษณะของสภาพธรรมที่เราฟังว่ามีจริง

อาจารย์ และธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตาหรืออัตตา

คุณอร เป็นอนัตตาค่ะ

อาจารย์ ใครจะปฏิบัติ

คุณอร ก็ไม่มี มีแต่สภาพธรรมที่ทำหน้าที่รู้

อาจารย์ เพราะฉะนั้นเราจะปฏิบัติ หรือแล้วแต่ความเข้าใจพอที่สติสัมปชัญญะจะเกิดระลึกได้