ณ กาลครั้งหนึ่ง (สด) จากประเทศเวียดนาม ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๓ ดาลัด]

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

.........

สนทนาธรรมที่ K'Lan Eco Resort ดาลัด วันที่สอง

(๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘)

ใครรู้จักพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยไม่ศึกษาคำสอนได้? ใครปฏิบัติโดยนั่งสมาธิ โดยไม่รู้ธรรมะเดี๋ยวนี้ !!! พระธรรมคำสอนจะอันตรธานเพราะคนไม่เข้าใจ

จุดประสงค์ของการศึกษาพระอภิธรรม เพื่อเข้าใจการทำงานของสภาพธรรมแต่ละอย่าง เพื่อเข้าใจจิต ในขณะนี้!! "เห็น" ต่างกับ "สิ่งที่ปรากฏให้เห็น" เริ่มต้นต้องรู้ความต่างกันของรูปกับนาม

ถาม การศึกษาอภิธรรม ควรเริ่มจากสติปัฏฐาน 4 ใช่ไหม?

ท่านอาจารย์ ทำไมไม่เริ่มจาก "ธรรมะ" ส่วนมากคิดว่าปรมัตถธรรมยาก ธรรมยากทำให้ง่ายได้ไหม? ไม่ได้ !!

ถาม คิดว่าควรเริ่มจากง่ายๆ เช่น a b c

ท่านอาจารย์ เริ่มด้วย "ธรรมะ" ทำไมจึงยากมาก? เพราะแม้ธรรมะกำลังเกิดเดี๋ยวนี้ ถ้าไม่อาศัยการตรัสรู้ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ไม่สามารถเข้าใจได้ ถ้าพระองค์ไม่เข้าใจสภาพธรรมแต่ละอย่าง จนประจักษ์แจ้งขณะนี้จริงๆ จะตรัสรู้ได้ไหม?

ถ้าฟังคำสอนของคนอื่น ก็ไม่สามารถเข้าใจขณะนี้ได้ ถ้าไม่ฟังแล้วไปนั่งสมาธิ พระพุทธเจ้าสอนอย่างนั้นหรือไม่? "พระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า" สามารถเข้าใจได้ สำหรับคนที่สะสมกุศลมาแล้วเท่านั้น ไม่ใช่สำหรับทุกคน

ถาม ความเข้้าใจควรเกิดตามธรรมชาติ?

ท่านอาจารย์ ความเข้าใจเกิดการฟัง การพิจารณา การเข้าสู่กระแสตรัสรู้ 4 (วุฒิธรรม 4) คือ การพบสัตบุรุษ ได้ฟังธรรมของท่าน ใส่ใจในธรรมโดยอุบายอันแยบคาย และปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม เป็นธรรมะหรือไม่? เป็นธรรมะ เพราะไม่ใช่ใคร สภาพธรรมแต่ละอย่างเกิดเพราะเหตุปัจจัย สะสมความเข้าใจ เริ่มจากการฟังคำสอนที่ถูกต้องว่า ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน

ขณะที่เข้าใจความจริง เป็นขณะที่ดีที่สุดในชีวิต ไม่มีใครสามารถขโมยไปได้ ต้องเป็นผู้ตรง จึงจะได้สาระจากพระธรรม พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่มีไว้เพื่อกราบไหว้ แต่เพื่อฟังคำสอนของพระองค์ แต่ละคำมาจากการตรัสรู้ ซึ่งต้องสะสม 4 อสงไขยแสนกัปป์ แม้ว่าแต่ละชาติจะผ่านไปโดยไม่มีอะไรเหลือ แต่สามารถสะสมความเข้าใจได้ ค่อยๆ ละคลายความไม่รู้เช่น ธรรมะปรากฏ เพราะเกิดขึ้น โลก คือ สภาพธรรมที่เกิดดับ

ถาม กายานุสติ จิตตานุสติ คืออะไร?

ท่านอาจารย์ กาย อนุสติ คือ อะไร?

คนถาม กาย คือ มหาภูตรูป 4

ท่านอาจารย์ กายาที่ประชุมของมหาภูตรูป 4 ในปรมัตถธรรมมี 2 รูปกาย นามกาย กายเป็นโลกไหม? เป็น โลก ถ้าไม่มีอะไรเกิดเลย มีโลกไหม? ไม่มี โลกคือสิ่งที่เกิดดับ สิ่งที่เกิด เพราะเหตุปัจจัย ถ้าไม่มีเหตุปัจจัย ไม่มีอะไรเกิด ไม่มีโลก การเกิดดับของโลกไม่มีใครรู้ ถ้าไม่รู้จักโลก ก็ไม่สามารถพ้นจาก (โลกุตระ) เพราะโลกเต็มไปด้วยความไม่รู้และความติดข้อง จะหลุดพ้นจากโลกได้อย่างไร ถ้ายังไม่รู้จักโลก

(ภาพท่านอาจารย์เดินจากที่พัก ลงเนินเขามายังที่สนทนาธรรม

ระยะทางกว่าครึ่งกิโลเมตร ทุกๆ เช้า)

เริ่มต้น ต้องฟังคำสอนที่ทำให้เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏเดี๋ยวนี้ โลกจะปรากฏไหม? ถ้าไม่มีจิตรู้ โลกมี 3 โอกาสโลก เป็นที่อยู่ของสัตว์ สัตวโลก สังขารโลก สภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย เป็น จิต เจตสิก รูป ไม่ใช่คิดถึงสิ่งที่เห็น ได้ยิน นี่คือ วิธีรู้จักพระพุทธเจ้า จากคำสอนของพระองค์

ไม่ต้องเลือกเจริญ กาย เวทนา จิต ธรรม ทั้งหมดเป็นธรรมะที่เกิดปรากฏเพราะเหตุปัจจัย เช่น "เห็น" เป็นจิตตานุสติ "โลภะ" เป็นธัมมานุสติ

ท่านอาจารย์ สติเกิดเดี๋ยวนี้ได้ไหม?

ตอบ ได้

ท่านอาจารย์ สัมมาสติเกิด โดยไม่เข้าใจได้ไหม?

ตอบ ผมเข้าใจ เป็นสติ

ท่านอาจารย์ แต่ยังไม่ใช่สัมมาสติ เพราะยังเป็นผมเข้าใจ

ถาม เกี่ยวกับสูตร โปถิละ ใบลานเปล่า ที่สามารถบรรลุได้

ท่านอาจารย์ ไม่เฉพาะเรื่องนี้ ทุกเรื่องต้องบรรลุด้วยการรู้แจ้งอริยสัจด้วยตนเอง ปัญญาสามารถรู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ถ้าไม่เข้าใจว่าไม่ใช่เรา เป็นอวิชชาและอกุศลอื่นๆ ถ้าไม่มีจิต จะมีเราหรือสัตว์บุคคลหรือไม่? ใครสามารถเข้าใจว่าไม่มีเรา * * ปัญญาไม่ใช่ใคร เห็นเพียงเห็น ไม่ใช่เรา ถ้าไม่เข้าใจเป็นอวิชชา ปัญญาสามารถสะสม จนสามารถประจักษ์แจ้งได้

เมื่อ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ทรงน้อมพระทัยที่จะแสดงธรรม เพราะความลึกซึ้งของพระธรรม ความหมายของ ปฏิปัตติ คือ เข้าถึงสภาพที่แท้จริงของสภาพธรรมด้วยสติและปัญญา จากปริยัติ ทรงสอนเรื่องธรรมะทั้งหมดเป็นอนัตตา ไม่ใช่ใคร บังคับไม่ได้ อะไรเป็นปัจจัยให้จักขุปสาทเกิดขึ้น ไม่มีใครในขณะที่เห็น นี่คืออนัตตา ใครจะรู้ได้โดยนั่ง เดิน หรือฟังธรรมแต่ละคำอย่างตั้งใจ ทรงสอนทุกอย่าง พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทรงเป็นกัลยาณมิตรสูงสุด ไม่ว่าใครก็ต้องฟัง พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า

จิตเกิดทีละ 1 ขณะจิต จริงไหม? เมื่อเกิดขึ้นก็ดับไปทันที แล้วมีจิตอื่นเกิดสืบต่อ สามารถพิสูจน์ได้ด้วยตนเอง ถ้าไม่รู้ก็ติดข้อง อุปาทานขันธ์ ติดข้องทุกอย่างที่ปรากฏ เมื่อยังไม่รู้ว่า เห็นเป็นธรรมะ ไม่ใช่เราตลอดเวลา ตลอดสังสารวัฏ จึงต้องศึกษาจาก พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ใช่คนอื่น

ถาม วิธีเข้าใจสูตรนี้ ...

ซาร่าห์ เพราะการสะสมที่แตกต่างของแต่ละคน บางคนรวย บางคนจน บางคนเป็นพระ บางคนเป็นคฤหัสถ์ การสะสมแต่ละขณะที่ต่างกัน พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้นที่สามารถรู้ได้ และทรงแสดงธรรมตามอัธยาศัยของแต่ละคนที่สะสมมา ถ้าบางคนอยากนอนคนเดียวในป่าก็เพราะการสะสม สูตรบางสูตรจึงสำหรับบางคน ทั้งหมดก็เพื่อเข้าใจถูกในขณะนี้ เป็นสัมมาสังกัปปะ สัมมาทิฏฐิ ... ถ้าเข้าใจมรรคที่ทรงแสดง ก็จะเข้าใจการสะสมที่ต่างกันของแต่ละคน

ถาม กัมมปทาสุดท้ายของแต่ละคน ชวนจิตขณะสุดท้ายก่อนจุติ เป็นอย่างไร?

ซาร่าห์ คงหมายถึงอกุศลจิตขณะสุดท้ายก่อนตายเป็นปัจจัยให้เกิดในชาติต่อไป ไม่ว่ากุศลจิตหรืออกุศลที่เกิดแล้วเมื่อไรก็ตาม สามารถเป็นปัจจัยให้เกิดใหม่ได้ ขณะนี้ถ้าเข้าใจธรรมก็สามารถเป็นปัจจัยให้เกิดได้

ถาม บางคนบอกว่าพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงว่า เกิดเป็นมนุษย์เพราะโลภะ แต่จากอภิธรรมบอกว่า เพราะกุศลจิต ช่วยอธิบาย

จอน โลภะทำให้หมุนวนอยู่ในสังสาระ แต่กุศลทำให้เกิดเป็นมนุษย์ เราเกิดเป็นมนุษย์ที่สะสมโลภะมากขึ้นด้วย

ผู้ถาม เมื่อเกิดเป็นมนุษย์ ต้องเกิดมาเจอพ่อแม่ซึ่งเป็นโลภะ

ซาร่าห์ ถ้ายังไม่ใช่พระอรหันต์ก็ยังมีโลภะ และกิเลสอื่นๆ ถ้าไม่มีโลภะ หมดกรรมทั้งหมด ไม่เกิดอีกเลย มีอนุสัย 7 มานะ ทิฏฐิ โลภะ ละเอียดที่สุด ดับด้วยอรหัตมรรค ขณะนี้แม้เข้าใจธรรมะก็ยังมีอนุสัย จนกว่าจะเป็นพระโสดาบัน อนุสัยเป็นปัจจัยให้อกุศลเกิดขณะใดก็ได้ และเป็นปัจจัยให้เกิดต่อไป

พระ แม้ว่าจะมีอกุศลเหตุ 3 แต่ก็ยังมีกุศลเกิดได้ เพราะเป็นคนละขณะ ใช่ไหม

ใช่

ซาร่าห์ แม้เป็นกุศล แต่ยังเป็นตัวตน ก็เป็นทางผิด แม้ได้ฌาน ก็ยังต้องเกิดอีก

พระ ในอรรถกถากล่าวว่า เมื่อได้อรหัตมรรค (ตรัสรู้) บางคน ก็ยังไม่รู้

ซาร่าห์ เป็นไปไม่ได้

พระ ไม่แน่ใจ เพราะอ่านที่แปลมาเป็นภาษาเวียดนาม ควรตรวจสอบและนำมาพรุ่งนี้

ท่านอาจารย์ ถ้าไม่รู้จะบอกว่าตรัสรู้ได้อย่างไร?

พระ อยากรู้ทวาร จิตเกิดหัวใจอย่างไร?

ท่านอาจารย์ ในภูมิที่มีขันธ์ 5 จิตต้องเกิดที่รูป ทางใจต้องเกิดที่หทยวัตถุ ที่ร่างกาย จิตเกิดที่จักขุวัตถุได้ ที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย แข็งเกิดที่กายปสาท กัมมชรูป เกิดเพราะกรรม ตา .... ใจ เกิดเพราะกรรม

สมองตาย ไม่รู้อะไรเลย หัวใจยังคงเต้น เพราะอะไร?

ท่านอาจารย์ สมองคือสภาพธรรมอะไร?

พระ รูป

ท่านอาจารย์ เป็นรูปไม่สามารถรู้อะไรได้เลย จิตเห็นเกิดที่จักขุวัตถุ แต่จิตอื่นๆ ที่เกิดก่อนและหลังเกิดที่หทยวัตถุ เพียงคิด แต่รู้ไม่ได้ ต้องรู้ขณะที่กำลังปรากฏเดี๋ยวนี้ ต้องรู้เพิ่มขึ้นว่า สิ่งที่ปรากฏทางตาไม่ใช่เห็น ไม่อย่างนั้นอยู่ในความมืดของอวิชชา ที่ไม่รู้ว่า "ไม่ใช่ตัวตน"

นั่ง นอน เดิน ยืนไม่สามารถทำให้เข้าใจคำสอนของ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ ผู้เป็นกัลยาณมิตรสูงสุด ประโยชน์ของการฟังพระธรรมคืออะไร ทำให้เข้าใจมากขึ้น แต่ต้องรู้ว่าคำใดเป็นคำของพระองค์ และคำใดไม่ใช่

พระ อ่านหนังสืออาจารย์ อยากได้คำแนะนำ

ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ธรรมะของดิฉัน เป็นของ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า

ซาร่าห์ ต้องรู้คำใดจริง คำใดไม่จริง ถ้าพูดว่า แข็งปรากฏที่กายปสาท ถูกหรือผิด ขณะที่มีรูปกระทบกายปสาท มีอ่อน แข็ง เย็น ร้อน ตึงไหวเกิดปรากฏ แข็งมีจริงไหม? แต่เราคิดว่าเป็นคน สามารถพิสูจน์ได้ว่าจริงหรือไม่? คำสอนทั้งหมดสามารถพิสูจน์ได้ว่าจริงหรือไม่? และสามารถเข้าใจได้ในขณะนี้ ไม่ใช่ใครพูดว่าถูกหรือผิด พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ได้สอนว่า คนเดิน ...แต่ทรงสอนว่าแข็งเป็นธรรมะ

ท่านอาจารย์ คิดเป็นคิด ติดข้องเป็นติดข้อง เป็นธรรมะแต่ละอย่าง

(ขอเชิญคลิกชม วีดีโอ การสนทนาธรรมบางตอน จำนวน ๕ คลิปของวันนี้ ได้ที่นี่ครับ)

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

ขออนุโมทนาในกุศลศรัทธาของสมาชิกชมรม บ้านธัมมะเวียดนาม ทุกท่าน

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาพี่แดง (พลอากาศตรีหญิง กาญจนา เชื้อทอง)

สำหรับข้อความการสนทนาธรรม ที่ถอดความสดขณะฟัง มาให้ประกอบเรื่อง ครับ

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ

ท่านสามารถคลิกอ่านกระทู้ทั้งหมดในครั้งนี้ ตามลิงก์แต่ละหัวข้อด้านล่าง :

- ณ กาลครั้งหนึ่ง (สด) จากประเทศเวียดนาม ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๑]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง (สด) จากประเทศเวียดนาม ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๒]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง (สด) จากประเทศเวียดนาม ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๓]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง (สด) จากประเทศเวียดนาม ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๔]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๕ ดาลัด]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๖ ดาลัด]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๗ ดาลัด]

- ท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์ เยี่ยมไข้ผู้ป่วยหนักชาวเวียดนาม ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘

- อันเนื่องมาจากการเดินทางไปเยี่ยมไข้ผู้ป่วยหนักชาวเวียดนาม ของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

- ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ เดินทางไปร่วมในพิธีศพสมาชิกชมรมบ้านธัมมะเวียดนาม

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๘ ดาลัด-ญาจาง]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๙ ญาจาง]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๑๐ ญาจาง]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๑๑ ญาจาง]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๑๒ ญาจาง]

- ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ ประเทศเวียดนาม ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘ [วันที่ ๑๓ ญาจาง พักผ่อนและสนทนาธรรมก่อนกลับ]