ค่านิยมที่ผิดพลาด

พระ   อยากให้ท่านอาจารย์พูดให้ญาติโยมเข้าใจว่า ในขณะที่ดำเนินธุรกิจอยู่นั้นก็สามารถปฏิบัติธรรมได้ โดยไม่ขัด เพื่อให้เกิดความสบายใจว่า สิ่งที่กำลังทำนั้นกำลังดำเนินไปตามขั้นตอนแล้ว จะมีนอกมีในบ้างก็เป็นเรื่องอีกระดับหนึ่ง อะไรอย่างนี้

ท่านอาจารย์    สัจธรรมเปลี่ยนแปลงไม่ได้แน่นอน สัจจะ คือความจริงเจ้าค่ะ เพราะฉะนั้นความดีต้องเป็นความดี ความชั่วต้องเป็นความชั่ว และเรามีค่านิยมที่ผิดพลาดมาแต่ดั้งเดิม คือ คิดว่าถ้าเป็นนักธุรกิจแล้วต้องพูดไม่จริง แต่ความจริงไม่ใช่อย่างนั้นเลยเจ้าค่ะ ถ้าเป็นนักธุรกิจที่พูดจริง คนจะชอบมากกว่า แต่ทีนี้เพราะค่านิยมของคนผิด และก็ทำตามๆกันมาว่า ต้องพูดไม่จริง แต่ความจริงถ้าคนนั้นเป็นคนที่จริงใจ และเป็นคนดี และพูดจริง คนจะชอบมากกว่า ถ้าเราไปซื้อของ เราจะสังเกตได้ว่า ในฐานะของผู้ซื้อ เราชอบให้คนขายพูดจริงหรือพูดไม่จริง

เพราะฉะนั้นผู้ซื้อจะไม่ซื้อของให้เขาขาดทุน เรื่องอะไรจะไปซื้อของให้เขาขาดทุน นี่ก็แสดงให้เห็นว่า เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้เลยที่คนจะไม่ชอบความจริง แต่ถ้าเป็นพ่อค้าที่จริงใจและเป็นคนดี พูดจริง หรือสัจจะ คนนั้นก็จะต้องชอบมากกว่าเจ้าค่ะ

พระ   ทีนี้บางคนเขาบอกว่า ถ้าอย่างนั้นก็ไม่รวยซิถ้าไปทำตรงๆ

ท่านอาจารย์    ก็คนซื้อในฐานะคนซื้อ เราชอบคนที่พูดจริง เราไม่ชอบคนหลอกลวง

พระ   แต่คนขายนั้นไปวางความรู้สึกไว้ว่าจะต้องรวย

ท่านอาจารย์    มิได้เจ้าค่ะ คนค้าขายคิดว่าต้องพูดไม่จริง  แต่ความจริงคนซื้อ หรือคนที่ทำงานธุรกิจทั้งหลายชอบคนที่พูดจริง

พระ   แต่ปัญหาที่เกิดเป็นปัจจุบันธรรมอยู่ในบ้านเมืองเวลานี้ คือ พูดไม่จริง

ท่านอาจารย์    เราต้องเปลี่ยนค่านิยมใหม่

พระ   ผิดตรงที่ว่า นักธุรกิจวางความรู้สึกไว้ผิด เป็นไปตามกระแสของโลกที่เอากำไรเป็นเหตุ ไม่ได้เอาความถูกต้อง

ท่านอาจารย์    คนก็รู้ว่า ต้องมีกำไร ไม่มีกำไรจะมานั่งเหนื่อยยากทำไม ธุรกิจคือธุรกิจ ท่านอนาถบิณฑิกะ วิสาขามิคารมารดา ท่านก็ค้าขาย

พระ   ก็แสดงว่า  ที่เราประกอบสัมมาอาชีพ และมีการได้การเสียกัน ก็ไม่เป็นบุญเป็นบาปอะไร

ท่านอาจารย์    เป็นธุรกิจเจ้าค่ะ เป็นการค้าสุจริต

พระ   เพียงแต่ว่า เราอย่าให้มีอกุศลมากเกินกว่าเหตุที่จะพึงมีพึงได้ในการประกอบอาชีพนั้น

ท่านอาจารย์    เราจะได้กำไรมาก แต่เราไม่จำเป็นต้องพูดปดก็ได้ หรือพูดไม่จริงก็ได้ ไม่จำเป็นต้องบอก แต่ไม่ได้หมายความว่าต้องพูดสิ่งที่ไม่จริง ไม่ใช่ไปกดราคา ไม่ใช่ว่าเป็นคนที่มีธรรมแล้วก็ต้องขายของถูกๆ คนอื่นก็ขายของแพงๆ เราก็เลยต้องยากจน คนอื่นก็ต้องร่ำรวย  ไม่ใช่อย่างนั้นเลยเจ้าค่ะ

พระ   คือ ปัญหาคาใจของคนทั่วไป ก็คือตรงนี้

ท่านอาจารย์    ถ้าเป็นคนดี ดิฉันเข้าใจว่า แก้ปัญหาได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นพ่อค้า นักธุรกิจ หรือใครก็ตามแต่