สติปัฏฐานเกิดในนรกได้มั้ย

วรศักดิ์   ถ้าสติปัฏฐานสามารถเกิดได้ทุกที่ ทุกเวลา ก็คงไม่เว้นในนรกด้วยหรือครับ

ท่านอาจารย์    ขณะที่อยู่ในนรก ใครรู้

วรศักดิ์   ก็เรารู้ครับ

ท่านอาจารย์    เราน่ะรู้ไม่ได้หรอกค่ะ ถ้า “เรา” แล้วจะรู้ได้อย่างไร

วรศักดิ์   สติปัฏฐานเกิด สติปัฏฐานก็รู้ซิครับ

ท่านอาจารย์    แล้วคนในโลกนี้ได้ฟังธรรม ร่างกายก็แข็งแรงดี ทุกข์ก็ไม่มี กับคนที่อยู่ในนรก ลองเทียบกันดูซิว่า อันไหนที่จะเกิดได้ อันไหนยากที่จะเกิด หรือเกิดไม่ได้

วรศักดิ์   สมมติว่าเราอยู่ในโลกนี้ ฟังธรรม แล้วตายไปเกิดในนรก

ท่านอาจารย์    แล้วในนรก จะได้ฟังธรรมไหมคะ

วรศักดิ์   แต่ก็มีการสั่งสมมา

ท่านอาจารย์    ถูกต้อง แต่ไม่รู้จิตที่ปฏิสนธิจิตในนรกว่าต่างกับจิตที่เป็นผลของกุศล ที่ทำให้เกิดเป็นมนุษย์ เจตสิกที่เกิดพร้อมปฏิสนธิจิตก็ต่างกัน

วรศักดิ์   แต่ว่าตัวที่จะกระทำทางให้กุศลหรืออกุศลเกิด คือ โวฏฐัพพนะ ซึ่งเป็นวิบาก

ท่านอาจารย์    แล้วไงคะ ถ้าอย่างนั้นเราก็ให้มันเป็นกุศลเสียซิคะ ถ้าพูดถึงโวฏฐัพพนะ ก็ให้เป็นกุศลเสียเยอะๆ ให้โวฏฐัพพนะเขาทำให้เป็นกุศลเสีย

วรศักดิ์   ไม่ครับ เขาก็ทำทางของเขาเอง เราไปบังคับไม่ได้

ท่านอาจารย์    ใช่ เพราะปฏิสนธิจิตของเราเป็นอะไร  ต่างกับปฏิสนธิจิตของคนที่เกิดในนรกหรือเปล่า

วรศักดิ์   เพราะปฏิสนธิจิตของเราเป็นกุศลใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์    กุศลวิบาก เป็นผลของกุศลกรรม และกุศลกรรมที่ไม่ประกอบด้วยปัญญาก็มี ที่ประกอบด้วยปัญญาก็มี เพราะฉะนั้นกุศลกรรมที่ไม่ประกอบด้วยปัญญาก็ให้ผล ทำให้เป็นมนุษย์จริง แต่ไม่ประกอบด้วยปัญญา ไม่ใช่ว่าเป็นมนุษย์แล้วต้องมีปัญญาทุกคน

วรศักดิ์   ส่วนในนรกนั้นเป็นอกุศลวิบาก เพราะฉะนั้นอกุศลวิบากทุกวิถีก็จะเป็นอกุศลหมดเลย ไม่มีกุศล

ท่านอาจารย์    น้อย แล้วแต่กุศลระดับไหน กุศลที่ประกอบด้วยปัญญา หรือไม่ประกอบด้วยปัญญา

วรศักดิ์   ตามการสั่งสมของเรา ถ้าเราสั่งสมไว้ดี

ท่านอาจารย์    ถ้าเราไม่เคยฟังธรรมเลย กุศลที่ประกอบด้วยปัญญาจะเกิดไหมคะ

วรศักดิ์   ไม่เกิด

ท่านอาจารย์    และเขามีโอกาสฟังธรรมไหม

วรศักดิ์   อย่างตอนนี้เราฟัง สมมติเราตายไป

ท่านอาจารย์    ตายไปก็ไม่ใช่เราแล้ว

วรศักดิ์   อยู่ในนรก แล้วสติปัฏฐาน

ท่านอาจารย์    จิตที่เป็นปฏิสนธิจิตของเราเป็นอย่างไร มีสติเกิดร่วมด้วยหรือเปล่า แม้แต่เป็นคน ถ้าไม่มีปัญญาเจตสิกเกิดร่วมด้วยกับปฏิสนธิจิต จะมีโอกาสเข้าใจธรรมไหม

วรศักดิ์   ไม่เข้าใจก็จริง แต่เราสั่งสมไงครับ

ท่านอาจารย์    สะสมก็สะสม แต่มีเหตุที่จะให้เกิด มีปัจจัยที่จะให้เกิดหรือเปล่า ไม่เป็นเราอีกแล้วค่ะ เป็นสัตว์ในนรกค่ะ จะเป็นคุณวรศักดิ์อยู่ได้อย่างไร เกิดใหม่แล้ว อยู่ในนรกแล้ว จะไม่ใช่คุณวรศักดิ์แล้ว

วรศักดิ์   ครับผม อยากจะถามเพื่อความเข้าใจว่า วิบากจิตที่ทำให้ปฏิสนธิในนรก กับวิบากที่กระทำกิจอื่นๆ เป็นวิบากอันเดียวกัน คนละตัวใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์    ไม่เลยค่ะ หมายความว่า กรรมที่ทำให้ปฏิสนธิจิตเกิดกรรมเดียว เมื่อทำให้เกิดแล้วด้วยอกุศลวิบากจิต จึงเกิดในอบายภูมิ ปฏิสนธิจิตดับไป กรรมนั้นก็ทำให้ภวังคจิตประเภทเดียวกันเกิดต่อจนกว่าจะตายจากภพนั้น และในระหว่างที่ไม่ตาย ก็มีกรรมที่ทำให้เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ๕ ทาง ซึ่งไม่ใช่สุขเลย เพราะว่าเกิดในนรก