เป็นเรื่องของปัญญา ไม่ใช่เป็นเรื่องภายนอกที่จะรู้ได้ -พฐ.214
สุ. เพราะฉะนั้นพระโสดาบันหรือผู้ที่ไม่ใช่พระโสดาบันบางท่านก็มีครอบครัว เป็นอุบาสก อุบาสิกาที่ครองเรือน บางท่านก็ไม่มีครอบครัว เป็นอุบาสก อุบาสิกาที่ไม่ครองเรือน แต่สำหรับพระอนาคามีก็เสมอกันในคุณธรรมของพระอนาคามีคือไม่ครองเรือน พระอรหันต์ก็เสมอกันที่ไม่มีกิเลสใดๆ เหลือเลย เพราะฉะนั้นถ้าคนที่ไม่ใช่พระโสดาบันเห็นคนที่เป็นพระโสดาบัน ไม่รู้แม้หนทางว่าอบรมเจริญอย่างไร ละความสงสัยในสภาพธรรมอย่างไร ดับกิเลสอย่างไร จึงได้เป็นพระโสดาบัน ผู้นั้นก็ไม่รู้เลยว่าบุคคลนั้นเป็นพระโสดาบัน หรือแม้พระภิกษุที่เดินตามกัน รูปหนึ่งเป็นพระอรหันต์ รูปหลังไม่ได้เป็นพระอรหันต์ ก็ไม่รู้ว่ารูปที่ท่านเดินตามแป็นพระอรหันต์ เพราะเหตุว่าสำหรับพระภิกษุที่ประพฤติปฏิบัติตามพระวินัยจะไม่มีใครแยกออกเลยว่าบุคคลใดเป็นพระอรหันต์หรือไม่เป็นพระอรหันต์ ด้วยเหตุนี้เป็นเรื่องของปัญญา ไม่ใช่เป็นเรื่องภายนอกที่จะรู้ได้ พระโสดาบันไม่ใช่พระสกทาคามี และไม่ใช่ปุถุชน เพราะฉะนั้นปุถุชนก็ไม่รู้ใช่ไหมว่าบุคคลนั้นเป็นพระโสดาบันหรือเปล่า เพราะว่าไม่มีอะไรต่างเลยนอกจากไม่มีความเห็นผิดในลักษณะของสภาพธรรม ไม่หลงทางที่จะรู้ว่าปัญญาที่จะรู้ลักษณะของธรรมที่มีจริงๆ มีหนทางเดียวด้วยปัญญาที่เกิดพร้อมกับสติสัมปชัญญะ
ที่มา ...