ประพฤติอย่างยิ่ง

ผู้ถาม  อัจฉริยสูตร มีความหมายแปลว่าอะไรครับ อาจารย์สมพรครับ

สมพร  อัจฉริยะ ภาษาไทยเราแปลว่า อัศจรรย์  แต่ว่าคำว่า อัศจรรย์ แปลว่าประพฤติอย่างยิ่งเพื่อให้สัตว์นั้นหลุดพ้นจากวัฏฏะ พวกฤๅษีชีไพรก็อัศจรรย์เล็กน้อย  เพราะว่าไม่สามารถที่จะทำให้สัตว์นั้นออกจากวัฏฏะได้ พระองค์ทรงแสดงพระสูตรนี้  เหมาะสมกับที่บรรยายในวันนี้ คือ แสดงสติปัฏฐาน เป็นธรรมะที่ประพฤติอย่างยิ่ง อิจฉริยะ แปลว่า ประพฤติอย่างยิ่ง เพราะว่าธรรมอื่นนอกจากสติปัฏฐาน แล้วไม่สามารถให้สัตว์นั้นพ้นจากวัฏฏะได้

นิภัทร  ก็หมายความว่า ใจความจริงๆของพระสูตรนี้ ก็ทรงแสดงสติปัฏฐาน นั่นเอง ใช่ไหมครับ อาจารย์

ส.   เพราะฉะนั้น  การฟังพระธรรมต้องฟังโดยละเอียด แล้วก็ให้ทราบว่าเพื่อ ละ  พระธรรมที่ทรงแสดง ทรงแสดงตามความเป็นจริงของธรรมะนั้นๆ ทุกอย่าง ไม่ว่าจะมีอานิสงส์มาก หรืออานิสงส์ประการใดก็ตาม ก็คือเหตุและผลที่ทรงแสดงโดยละเอียด เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจได้ถูก แต่ไม่ใช่ให้ติดข้อง หรือต้องการในสิ่งนั้น แต่ให้เข้าใจว่า เมื่อเหตุเป็นอย่างนี้ ผลก็ต้องเป็นอย่างนั้น

อีกอย่างหนึ่งที่กล่าวเมื่อกี้นี้ ก็ควรที่จะได้พิจารณาสิ่งที่ได้ศึกษาให้ละเอียดรอบคอบว่า ที่ว่าพระผู้มีพระภาคทรงแสดง แม้ธรรมะเพียงเรื่องรูป ผู้นั้นก็สามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้ ก็คงต้องไปนั่งพิจารณาว่า เพียงเรื่องรูปเท่านั้นหรือ หรือว่าทรงแสดงธรรมะซึ่งผู้ฟัง หรือผู้อ่าน ผู้ศึกษา ต้องพิจารณาให้เข้าใจจริงๆ ว่า ปัญญาต้องรู้อะไร จึงสามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้